Zalegający śnieg na dachu to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim bezpieczeństwa konstrukcji budynku. Polska, ze względu na zróżnicowane warunki klimatyczne, została podzielona na pięć stref śniegowych. Znajomość tego podziału jest kluczowa przy projektowaniu dachów i konstrukcji nośnych zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 1991-1-3 Eurokod 1.
Czym są strefy śniegowe?
Strefy śniegowe określają charakterystyczne obciążenie śniegiem na powierzchni dachu, które należy przyjąć w obliczeniach konstrukcyjnych.
Wartości te wynikają z wieloletnich obserwacji meteorologicznych i różnic klimatycznych pomiędzy regionami Polski. W praktyce – im wyższa strefa, tym większe obciążenie konstrukcji dachu, które musi ona bezpiecznie przenieść.
Podstawowym dokumentem określającym obciążenie śniegiem jest norma PN-EN 1991-1-3:2005 (Eurokod 1) wraz z Krajowym Załącznikiem PN-EN 1991-1-3/NA:2010.
Norma ta zastąpiła wcześniejsze przepisy krajowe (PN-80/B-02010) i jest obecnie obowiązującym źródłem dla projektantów konstrukcji.
Podział Polski na strefy śniegowe
Polska została podzielona na pięć stref śniegowych, a każda z nich charakteryzuje się innym średnim obciążeniem śniegiem. Dodatkowo, dla terenów górskich przewidziano wartości indywidualne, które należy obliczać na podstawie wysokości nad poziomem morza.
| Strefa śniegowa | Obciążenie charakterystyczne śniegiem na gruncie (sk) | Przykładowe miasta / regiony |
|---|---|---|
| 1 | 0,7 kN/m² | Szczecin, Zielona Góra, Wrocław, Legnica |
| 2 | 0,9 kN/m² | Poznań, Łódź, Warszawa, Lublin |
| 3 | 1,2 kN/m² | Olsztyn, Białystok, Kielce, Rzeszów |
| 4 | 1,6 kN/m² | Suwałki, północno-wschodnia Polska |
| 5 | ≥2,0 kN/m² | Tatry, Zakopane, Podhale i tereny górskie |
Wartości te odnoszą się do obciążenia śniegiem na gruncie (sk).
Przy obliczaniu obciążenia dachu projektant musi dodatkowo uwzględnić współczynniki zależne od:
-
nachylenia połaci dachowej,
-
ukształtowania terenu,
-
możliwego nawiewania lub zsuwania śniegu,
-
warunków lokalnych (np. wiatru, ekspozycji, przeszkód terenowych).
Jak obciążenie śniegiem wpływa na projektowanie dachów?
Obciążenie śniegiem stanowi jedno z podstawowych oddziaływań zmiennych w analizie konstrukcji. Projektanci muszą uwzględnić je przy doborze:
-
przekrojów elementów nośnych (np. krokwi, wiązarów, słupów),
-
rodzaju i grubości pokrycia dachowego,
-
sposobu mocowania elementów konstrukcji.
Dachy o małym nachyleniu (poniżej 30°) są szczególnie narażone na gromadzenie się śniegu.
W takich przypadkach stosuje się większe współczynniki obciążenia, ponieważ śnieg nie zsuwa się samoczynnie z powierzchni dachu.
Różnice regionalne i lokalne czynniki
Warto pamiętać, że nawet w obrębie jednej strefy śniegowej mogą występować znaczące różnice lokalne.
Do czynników zwiększających obciążenie śniegiem należą:
-
wysokość nad poziomem morza,
-
bliskość lasów, dolin i zbiorników wodnych,
-
zabudowa miejska ograniczająca przewiewność,
-
nawiewy w strefach narożnych i załamaniach dachu.
Dlatego w przypadku inwestycji zlokalizowanych w rejonach o nietypowych warunkach klimatycznych (np. w kotlinach górskich, na terenach otwartych lub narażonych na nawiew) projektant powinien wykonać indywidualną analizę obciążenia śniegiem.
Znaczenie stref śniegowych dla bezpieczeństwa
Prawidłowe określenie strefy śniegowej i przyjęcie odpowiednich wartości obciążeń jest kluczowe dla:
-
bezpieczeństwa użytkowników,
-
trwałości konstrukcji dachowej,
-
zachowania szczelności pokrycia,
-
ograniczenia ryzyka uszkodzeń i deformacji.
Zbyt niskie wartości przyjęte w projekcie mogą doprowadzić do przeciążenia konstrukcji, a nawet do jej awarii. Z kolei przewymiarowanie elementów skutkuje niepotrzebnym wzrostem kosztów inwestycji.
Podsumowanie
Strefy śniegowe w Polsce stanowią niezbędne narzędzie w projektowaniu bezpiecznych i trwałych konstrukcji budowlanych.
Znajomość aktualnych wartości obciążeń według Eurokodu 1 oraz uwzględnienie lokalnych uwarunkowań klimatycznych pozwala projektantom i inwestorom unikać błędów, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu użytkowników lub zwiększać koszty eksploatacji budynku.
Zawsze warto korzystać z aktualnych map stref śniegowych oraz konsultować się z doświadczonym konstruktorem – szczególnie przy projektach w rejonach górskich i północno-wschodnich.
Autor: Redakcja instalacje-budowlane.pl
Źródło: opracowanie własne na podstawie PN-EN 1991-1-3:2005 (Eurokod 1) oraz PN-EN 1991-1-3/NA:2010