Budownictwo

Kanadyjczyk czyli dom w technologii szkieletowej

Marzysz o własnym domu i chcesz się do niego jak najszybciej wprowadzić? Zbuduj swoje wymarzone „cztery kąty” w technologii szkieletowej.

Drewno to energooszczędny budulec, zdrowy i przyjazny dla człowieka. W porównaniu do innych tradycyjnych materiałów, wciąż jest też relatywnie tani. Dlatego jego zalety doceniają nie tylko ci, którym bliskie są idee ekologii i zdrowego stylu życia.

Do domów drewnianych możemy zaliczyć bez wątpienia domy budowane w technologii szkieletowej, czyli tzw. kanadyjskiej. Ich technologia pozwala na wybór dowolnego kształtu domu, ale też bez większych trudności możemy postawić budynek parterowy lub piętrowy, z podpiwniczeniem lub bez. Konstrukcja szkieletowa pozwala również na dowolne, dostosowane do indywidualnych potrzeb, kształtowanie przestrzeni wewnętrznej.

Czym jest kanadyjczyk?

Do budowy domu w technologii kanadyjskiej wykorzystuje się materiały pochodzenia naturalnego, takie jak drewno, płyty wiórowe, wełna mineralna, płyty gipsowo kartonowe. Konstrukcję nośną domu stanowi szkielet. Składa się on z drewnianych słupów i belek, które łączone są przy pomocy gwoździ, kleju lub specjalnych łączników. Ściany zewnętrzne powstają poprzez obudowanie szkieletu warstwami wykończeniowymi, zarówno od strony elewacji, jak i od wewnątrz. Pomiędzy nimi umieszcza się termoizolację.

Szkieletowa konstrukcja domu wykonana jest zazwyczaj z wcześniej przygotowanych bali sosnowych. Szkielet montuje się na ławie fundamentowej lub płycie fundamentowej, zabezpieczonej przed wilgocią i odizolowanej termicznie.

Ściany w szkielecie

Po wykonaniu stropu, w przypadku domu podpiwniczonego lub podłogi parteru w budynku bez podpiwniczenia, przystępuje się do montowania szkieletu ścian. Szkielet to ramy, składające się ze słupków o rozstawie osiowym ok. 50–60 cm, poziome rygle i ukośne zastrzały służące usztywnieniu konstrukcji.

Montaż ścian w parterowym budownictwie kanadyjskim można przeprowadzić na dwa sposoby. Pierwszy sposób zwany platformowym, polega na tym, iż ściany i stropy mają odrębne podwaliny i są montowane niezależnie od siebie. W drugim sposobie ramy ścian i belki stropów tworzą sztywną całość.

Konstrukcję stropów tworzą belki drewniane lub belki drewniano płytowe. Są one wypełnione materiałem termoizolacyjnym, który pełni funkcję izolacji akustycznej. Dodatkowo oklejone są taśmami tłumiącymi drgania i obite obustronnie płytami gipsowo kartonowymi, gipsowo włóknowymi lub płytami drewnopochodnymi.

Budowa ścian wewnętrznych jest podobna do budowy ścian zewnętrznych, z tą różnicą, że warstwa termoizolacji jest cieńsza i nieosłonięta żadną folią. Materiał ociepleniowy w tym przypadku pełni funkcję też izolacji akustycznej. Ściany wewnętrzne wykańcza się płytami gipsowo kartonowymi, gipsowo włóknowymi lub boazerią drewnianą, a także okładzinami drewnianymi, gładkimi płytami drewnopochodnymi.

Ważne warstwy

Do izolacji ścian używa się najczęściej wełny mineralnej. Rzadziej stosowana jest wełna szklana, styropian, pianka poliuretanowa lub włókna celulozowe. Dodatkowo w celu zapewnienia odpowiedniej szczelności i odporności na wilgoć stosuje się warstwę wiatroizolacji i paroizolacji.

Wiatroizolacja, w postaci papy izolacyjnej lub folii wiatroizolacyjnej, układana jest pod poszyciem, od strony zewnętrznej. Zapobiega ona przewiewaniu ściany oraz umożliwia wydostawanie się na zewnątrz pary wodnej. Od wewnątrz termoizolacja osłonięta jest paroizolacją. Układana pod materiałem stanowiącym wykończenie wewnętrzne ścian, zabezpiecza ocieplenie przed wilgocią, która wydostaje się z wnętrza domu. Paroizolacja wykonana jest najczęściej z folii aluminiowej lub polietylenowej.

Opakowanie, czyli elewacja

Elewacja chroni budynek przed niekorzystnym działaniem czynników atmosferycznych i chemicznych. Musi być więc wykonana solidnie, tak aby konstrukcja domu nie była narażona na zanieczyszczenia oraz na zawilgocenie.

Ściany zewnętrzne domu szkieletowego można otynkować, pokryć płytkami imitującymi klinkier lub samym klinkierem, obłożyć sidingiem albo szalówką. Można również łączyć poszczególne materiały elewacyjne, np. tynk cienkowarstwowy z płytkami imitującymi klinkier lub też tynk z szalówką drewnianą, albo siding z klinkierem. Jednym słowem kanadyjczyka wykańcza się takimi samymi materiałami, jakie stosowane są w przypadku domów murowanych.

Elewacja z drewna

Wykonuje się ją zazwyczaj z desek sosnowych, świerkowych lub modrzewiowych. Muszą być one zaimpregnowane preparatami grzybobójczymi, ognioodpornymi oraz zabezpieczone przed wilgocią. Deski na elewacji montowane są poziomo lub pionowo. Przy deskowaniu poziomym mogą być one łączone na pióro i wpust, na zakład lub przylgę. W przypadku deskowania pionowego deski łączy się na przylgę z korytkiem lub na pióro i wpust (deskowanie jednowarstwowe), przy deskowaniu dwuwarstwowym – deska na deskę, deska na łatę lub łata na deskę.

Można otynkować

Tynkowanie jest jedną z najpopularniejszych metod wykańczania ścian zewnętrznych. Na poszycie i podkład pod tynk można zastosować wytrzymałe i sztywne płyty włóknowo cementowe.

Na tak przygotowane podłoże układa się dwie warstwy lekkiego tynku, a pomiędzy nimi siatkę z włókna szklanego. Pełni ona funkcję zbrojenia, które będzie chronić elewację przed uszkodzeniami mechanicznymi. Całość pokryta jest warstwą dekoracyjnego, najczęściej cienkowarstwowego tynku.

Tynkowana elewacja ma wiele zalet. Drewniany dom wygląda jakby był murowany, co dla wielu osób ma niebagatelne znaczenie. Ponadto znacząco poprawia się izolacyjność akustyczna ścian. Otynkowane ściany można też łatwo odnowić, malując je. Wadą natomiast jest pracochłonność wykonania oraz konieczność stosowania przerw technologicznych w tynkowaniu.

Tynki mineralne, w których podstawowym spoiwem jest cement, są trwałe, odporne na działanie wody i łatwo zmywalne, ale są trudniejsze i bardziej pracochłonne w wykonaniu. Wymagają też ściślejszego reżimu technologicznego i występują tylko w jasnych kolorach.

Tynki akrylowe są bardziej elastyczne i cechują się większą wytrzymałością mechaniczną niż mineralne. Sprzedawane są w postaci gotowej masy, wymagającej jedynie wymieszania przed nakładaniem, dlatego ich wykonanie jest mniej pracochłonne. W porównaniu z tynkami mineralnymi są bardziej odporne na przebarwienia, ale mają mniejszą paroprzepuszczalność. Tynków akrylowych nie można stosować w systemach dociepleń na bazie wełny mineralnej.

Tynki silikonowe są nienasiąkliwe, a równocześnie paroprzepuszczalne. Charakteryzują się dużą odpornością na zabrudzenia i korozję mikrobiologiczną.

Ściana z paneli PVC

To nic innego jak popularny siding. Panele przypominają pomalowane deski elewacyjne albo elewację klinkierową. Niewątpliwą zaletą pokrycia sidingowego jest prosty montaż i łatwość utrzymania elewacji w czystości. Pokrycie z sidingu jest ponadto odporne na wilgoć, wahania temperatury oraz mrozy. Niestety siding nie jest odporny na działanie ognia. W kontakcie z nim oraz wysoką temperaturą ulega zniszczeniu.

Kamień czy ceramika?

Na elewację nadają się również kształtki z wibroprasowanego betonu, które przypominają naturalny kamień. Są one odpowiednio wyprofilowane na pióro i wpust lub wręby, dzięki czemu układa się je bez użycia zaprawy, a elewacja jest gładka, równa, trwała, odporna na działanie ognia i czynniki atmosferyczne. Ponadto elewacja wykonana z betonowych kształtek nie wymaga żadnych zabiegów konserwacyjnych. Ich wadą jest jednak duży ciężar, gdyż jedna kształtka może ważyć nawet 3 kg.

Kanadyjczyka można wykończyć elewacyjnymi płytkami ceramicznymi o różnych kolorach i fakturach lub cementowymi, które wyglądem przypominają kamień łupany. Wystarczy je przykleić do sztywnego, odpowiednio przygotowanego podłoża, najlepiej z płyt cementowo włóknowych. Elewacja z płytek jest odporna na zabrudzenia, uszkodzenia i czynniki atmosferyczne. Chroni również drewnianą konstrukcję przed ogniem.

Elewację można wykonać z cegieł klinkierowych, licowych albo silikatowych. Ściana taka, poza tym, że jest odporna na uszkodzenia i warunki atmosferyczne, nie wymaga zabiegów konserwacyjnych, a dzięki dużej masie cegieł znacznie wzrasta jej izolacyjność akustyczna. Ponadto mur z cegieł stanowi bardzo dobrą ochronę przed ogniem. Wykonanie takiej elewacji jest jednak pracochłonne oraz wymaga doświadczenia i fachowej wiedzy.

Rzadziej stosowanym materiałem elewacyjnym są płyty włóknowo cementowe. Montuje się je bardzo szybko, ponadto elewacja z płyt nie wymaga żadnych zabiegów konserwacyjnych i dobrze chroni drewnianą konstrukcję przed ogniem.

Ciepło w szkielecie

Decydując się na wybór odpowiedniego systemu grzewczego, należy wziąć pod uwagę niską akumulacyjność ścian zewnętrznych domu szkieletowego. Z uwagi na lekką konstrukcję, ściany i stropy kanadyjczyka nie magazynują ciepła, dlatego szybko można go ogrzać, ale równie szybko się on wychładza. Z tego też powodu warto zainstalować automatykę, która będzie precyzyjnie regulować temperaturę w poszczególnych pomieszczeniach. Przyniesie to znaczne oszczędności w kosztach eksploatacji budynku.

W domu o konstrukcji szkieletowej najlepiej sprawdzają się zatem systemy ogrzewania powietrznego (np. piec gazowy lub olejowy) wyposażone w układy sterujące, które charakteryzują się szybkim czasem reakcji na zapotrzebowanie na energię cieplną.

Z tego też powodu nie zaleca się instalowania systemu ogrzewania kominkowego z rozprowadzeniem ciepłego powietrza. Z uwagi na długi czas reakcji będzie on mało skuteczny. Alternatywnym systemem grzewczym w domu szkieletowym jest ogrzewanie elektryczne, ale wysokie koszty sprawiają, że jest to rozwiązanie mało popularne.

Kominek w kanadyjczyku

Kominek, symbol domowego ciepła i przytulność. Bez niego dom, szczególnie drewniany, traci część uroku. Oczywiście, aby kominek nie był zagrożeniem dla drewnianej konstrukcji, trzeba przestrzegać kilku ważnych zasad. Do domów drewnianych najlepsze są kominki zamknięte, z wkładem lub kasetą kominkową. Muszą być one ustawione na niepalnej posadzce z dodatkowym zabezpieczeniem w postaci blaszanej płyty. Obudowa powinna być wykonana z materiałów odpornych na ogień, takich jak cegła, kamień czy kafle ceramiczne. Można również zastosować płyty gipsowo kartonowe o zwiększonej odporności ogniowej z izolacją z wełny mineralnej i folii aluminiowej albo drewno (również z izolacją termiczną).

Mało chemii

Aby uchronić dom o drewnianej konstrukcji przed owadami, grzybami i ogniem do jego budowy używa się odpowiednio przygotowanego, suszonego komorowo oraz czterostronnie struganego drewna. Suszenie w temperaturze powyżej 60°C eliminuje z drewna wszelkie bakterie, zarodniki grzybów i larwy owadów. Powstrzymuje proces sinienia drewna oraz zapewnia mu odpowiednią wilgotność – na poziomie około 19%. Natomiast czterostronne struganie nadaje drewnu gładką powierzchnię, która sprawia, że owady niechętnie żerują. Gładka powierzchnia zwiększa też odporność na działanie ognia.

Wymagana odporność ogniowa w budownic twie wynosi 30 minut. Można ją uzyskać stosując płyty gipsowo kartonowe o grubości 12,5 mm jako wewnętrzne okładziny ścian. Wówczas nie jest wymagana ognioochronna impregnacja drewnianej konstrukcji budynku. Pewne elementy muszą być jednak zaimpregnowane. Należą do nich: słupy i podpory umiejscowione poniżej poziomu gruntu, elementy konstrukcji ścian szkieletowych w piwnicach, elementy stykające się z betonem, legary podłogowe, elementy konstrukcji stropów opartych na ścianach piwnicy, belki podwalinowe i zewnętrzne elementy konstrukcyjne domu.

Niezbędna sieć

Montaż instalacji wodno kanalizacyjnej czy elektrycznej jest w kanadyjczyku o wiele łatwiejszy niż w domu murowanym, ponieważ nie zachodzi potrzeba kucia kanałów w ścianach, a kable i rury przeprowadza się pomiędzy elementami szkieletu. Rur instalacji wodno kanalizacyjnej, ze względu na duże przekroje, nie układa się w ścianach zewnętrznych, ale w ścianach wewnętrznych i stropach. Wymagałoby to bowiem wycinania fragmentów ocieplenia, co z kolei wpłynęłoby negatywnie na parametry izolacyjności ścian.

Rury instalacji c.o., jeżeli są małej średnicy, mogą przechodzić przez elementy konstrukcyjne ścian zewnętrznych. Gdy ich średnica w stosunku do przekroju słupków nośnych jest większa, należy ją uwzględnić w projekcie konstrukcji szkieletu.

Instalacja elektryczna, ze względów bezpieczeństwa, powinna być zaprojektowana tak, aby uwzględnić większe obciążenia. Dzięki temu przy wysokim obciążeniu nie dojdzie do rozgrzania przewodów, a to szczególnie w przypadku domu drewnianego, mogłoby być niebezpieczne i spowodować pożar. Istotne jest również, aby kable nie stykały się z drewnianymi elementami konstrukcji.

Przewody elektryczne można też poprowadzić po zewnętrznej stronie ścian. Umieszcza się jej wówczas w odpowiednio przystosowanych kanałach lub dobranych kolorystycznie do elewacji listwach instalacyjnych.

Szkielet – fakty i mity

Często zarzuca się, że domy zbudowane w technologii kanadyjskiej są nietrwałe. Nie jest to prawdą, ponieważ solidnie wykonany kanadyjczyk jest równie długowieczny jak dom murowany. Obecnie do budowy domów szkieletowych stosuje się wysokiej jakości rodzime drewno, pochodzące z renomowanych tartaków.

Potencjalnych inwestorów odstrasza także mit, który głosi, iż dom kanadyjski jest łatwopalny. Jest to również twierdzenie fałszywe, bo odpowiednio zabezpieczony budynek charakteryzuje się takimi samymi parametrami, jak dom murowany.

Niektórych inwestorów może zniechęcać fakt, iż drewniane domy szkieletowe słabo akumulują ciepło i ich wnętrza szybko się wychładzają. Stąd też wynika konieczność instalacji takiego systemu ogrzewania, który automatycznie będzie regulował temperaturę.

Faktem jest to, że w miejscach, gdzie będą mocowane ciężkie przedmioty szkielet powinien być dodatkowo wzmocniony. Technologia budowy domu szkieletowego jest bardzo precyzyjna, dlatego jego wybudowanie warto powierzyć wyspecjalizowanej i sprawdzonej firmie.

Co przemawia za?

Czas budowy domu kanadyjskiego jest krótki i wynosi około 3 miesięcy. Nie ma potrzeby stosowania przerw technologicznych, zaś po zakończeniu budowy otoczenie nie wymaga gruntownego sprzątania. Do takiego domu można wprowadzić się zaraz po zakończeniu prac wykończeniowych. Z wyjątkiem fundamentów, wszystkie prace wykonywane są na sucho, zatem kanadyjczyka można budować o każdej porze roku. Dużą zaletą jest również to, że dom szkieletowy łatwo zmodernizować i rozbudować, a ze względu na mniejszą grubość ścian zewnętrznych ma on większą powierzchnię użytkową niż dom murowany o identycznym obrysie. Dobrze wykonany jest ekonomiczny w eksploatacji. Zatem…. czas na budowę!

Więcej o Budownictwo

Domy z bali

Na budowę domu z bali najczęściej decydują się osoby ceniące ponad wszystko tradycyjny charakter budynku. Dodatkową zaletą domu drewnianego jest nierzadko krótki czas wnoszenia konstrukcji budynku. Krótki czas budowy można uzyskać dzięki sprawdzonej technologii połączeń ciesielskich (bez użycia gwoździ). Drewniane domy bardzo często … więcej

Słownik pojęć budownictwa drewnianego

Bęs krótka płaza, np. między otworami okiennymi, zwana także sumikiem (podhalańskie). Budarz budowniczy domów z płazów (podhalańskie). Ciepły zamek różni go od jaskółczego ogona dodatkowe wcięcie od wewnętrznej strony bala. Dach część budynku ograniczająca go od góry i zabezpieczająca przed wpływami atmosferycznymi. Ochrania bezpośrednio strop najwyższej kondygnacji, bądź stanowi bezpośrednie nakrycie wnętrza. Dranica – … więcej