Podstawowym aktem dotyczącym ochrony ujęć wodnych jest ustawa ,,Prawo wodne” dnia 18 lipca 2001r (Dz. U. Nr 115 poz. 1229) z późn. zm. według której w celu zapewnienia odpowiedniej jakości wody ujmowanej na cele wodociągowego raz z uwagi na fakt ochrony zasobów wodnych, mogą być ustanawiane:
- strefy ochronne ujęć wody,
- obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych.
Strefa ochronna ujęcia i źródła wody jest to obszar poddawany zakazom i ograniczeniom w użytkowaniu gruntów i korzystaniu z wody obejmujący ujęcie wody, zbiornik wody stanowiący źródło wody dla jej poboru oraz tereny przyległe do ujęcia i zbiornika wody. Strefę ochronną ujęcia wody stanowi obszar, na którym obowiązują zakazy, nakazy i ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów oraz korzystania z wody. Przy określaniu
zasięgu i granic terenów strefy ochronnej dla podziemnych ujęć i źródeł wody należy uwzględnić dane hydrogeologiczne:
- budowę geologiczną terenu,
- głębokość zalegania utworów wodonośnych,
- głębokość zalegania źródła wody i jego wahania,
- kierunki i prędkości przepływu w utworach wodonośnych,
- zasoby eksploatacyjne wody,
- cechy fizyczne, chemiczne i bakteriologiczne wody,
- wielkość i zasięg depresji.
Przy określaniu zasięgu i granic strefy ochronnej dla powierzchniowych ujęć i źródeł wody należy uwzględniać:
- rodzaj powierzchniowego źródła wody,
- kształt, rozmiary i charakter zlewni,
- dane w zakresie spływu podziemnego i powierzchniowego,
- dane dotyczące stanów wody i ich wahań,
- cechy fizyczne, chemiczne, bakteriologiczne i hydrobiologiczne wody,
- źródła zanieczyszczenia wody.
STREFY OCHRONY
Tereny ochrony bezpośredniej obejmują:
- część zbiornika wody w miejscu poboru wody,
- obiekty i urządzenia związane bezpośrednio z poborem wody,
- część terenu przylegającego do tych obiektów i urządzeń.
Na terenie strefy może być dozwolone użytkowanie gruntów tylko do celów związanych z eksploatacją urządzeń do ujmowania wody. Zasięg terenu strefy na potrzeby ujęć wód podziemnych należy określić tak, aby budowle
i urządzenia związane z poborem wody były otoczone pasem terenu o szerokości:
- dla studni wierconych – 8–10 m,
- dla studni kopanych – 10–15 m,
- ujęcia naturalnego wypływu wód podziemnych – 10–20 m.
Zasięg terenu strefy dla ujęć wód powierzchniowych należy określić tak, aby budowle i urządzenia związane z poborem wody były otoczone pasem terenu o szerokości 15–25 m. Teren ochrony bezpośredniej powinien być ogrodzony.
Tereny ochrony pośredniej mogą być objęte ograniczeniami w użytkowaniu gruntów i korzystaniu z wód, jeżeli użytkowanie to mogłoby spowodować pogorszenie jakości tych wód, warunków zdrowotnych lub wydajności ujęcia i źródła wody. Ograniczenia te mogą dotyczyć:
- wprowadzania ścieków do wód powierzchniowych i wód podziemnych,
- wydobywania materiałów i lodu,
- wycinania roślin z wód powierzchniowych,
- pojenia bydła i trzody chlewnej,
- moczenia lnu i konopi,
- prania bielizny,
- kąpieli,
- rolniczego wykorzystania ścieków,
- grzebania zwierząt,
- urządzania obozowisk,
- postoju obiektów pływających,
- lokalizacji zbiorników i rurociągów do magazynowania lub transportu materiałów i olejów łatwo palnych,
- stosowania środków ochrony roślin.
Zasięg terenu ochrony pośredniej dla wód podziemnych wynosi:
- dla studni wierconych zależy od głębokości zamontowania filtru w studni; może być od 20 do 40 m a może też dochodzić do 100 m,
- dla studni kopanych od 70 do 100 m.
Zasięg terenu ochrony pośredniej na potrzeby ujęć wód powierzchniowych ustala się zależnie od charakterystyki hydrologicznej źródła wody, zdolności wody do samooczyszczania się, kształtu i wielkości terenu ochrony bezpośredniej, ukształtowania i zagospodarowania terenu otaczającego ujęcie wody.