Podstawy prawne
Ogólne wymagania dotyczące przewodów wentylacyjnych zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wymagania szczegółowe określają liczne normy. Podstawową normą jest PN-83/B-03430/Az3:2000 Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej – Wymagania (wraz ze zmianą Az3:2000).
Przykładowe normy wykonawcze to:
• PN-B-03434:1999 Wentylacja. Przewody wentylacyjne. Podstawowe wymagania i badania;
• PN-B-76001:1996 Wentylacja. Przewody wentylacyjne. Szczelność. Wymagania i badania.
Wymagania podstawowe
Przewody wentylacyjne muszą być wykonane z materiałów niepalnych. Palne izolacje cieplne i akustyczne oraz inne palne okładziny mogą być stosowane na zewnętrznej powierzchni przewodów w sposób ograniczający rozprzestrzenianie się ognia. Izolacje wymagane są przy prowadzeniu przewodów przez pomieszczenia (przestrzenie) nieogrzewane. Zaleca się wyprowadzanie przewodów nad dach na wysokość zabezpieczającą przed zawiewaniem, a także prowadzenie obok siebie przewodów wentylacyjnych i spalinowych. Zabrania się natomiast wykonywania zbiorczego przewodu wentylacji grawitacyjnej. Wymiary przewodów wentylacyjnych określa się na podstawie ilości odprowadzanego powietrza, wysokości przewodów i różnicy temperatur. Przekrój kanałów wentylacji grawitacyjnej powinien wynosić co najmniej 0,016 m², zaś przekrój co najmniej 0,14 m. W kanałach wentylacji mechanicznej wymiary przewodów wynikają z obliczeń przepływów powietrza. Każdy przewód wentylacyjny musi być wyposażony w specjalną kształtkę (rewizję), która umożliwi jego inspekcję i czyszczenie. Przewody wentylacyjne w budownictwie mieszkaniowym muszą też spełniać wymagania dotyczące szczelności: powinny być przewodami o klasie A (normalna szczelność). Wskaźniki szczelności dla tej klasy określone są w normie PN-B-76001:1996 (dotyczy to przewodów wentylacji mechanicznej).
Przykładowe rozwiązana materiałowe
W budynkach, w których jest zastosowana wentylacja naturalna, przewody wentylacyjne muruje się z cegły lub specjalnych kształtek.
W systemach wentylacji mechanicznej i klimatyzacji przewody wentylacyjne najczęściej wykonuje się z metalu. Dostępne są także przewody z tworzywa sztucznego (stosowane jedynie w budynkach jednorodzinnych). Gdy przewody wentylacyjne trzeba izolować termicznie lub akustycznie, alternatywę dla przewodów metalowych stanowią przewody z płyt z wełny mineralnej.
- Kanały wentylacyjne metalowe
Rury takie produkowane są z blachy: stalowej ocynkowanej, aluminiowo-cynkowej, aluminiowej o podwyższonej odporności termicznej, ze stali nierdzewnej i szlachetnej. Zależnie od materiału blacha może mieć grubość od 0,4 do 1,85 mm (wg danych różnych producentów).
– przewody gładkie
Mogą być wykonane jako przewody okrągłe (np. o średnicy 140 mm) lub o przekroju prostokątnym (np. o przekroju 150 x 50 mm). Są popularne jako przewody wentylacji mechanicznej, często są też stosowane jako odcinki poziome wentylacji.
– rury spiro
Wykonane są poprzez spiralne zwijanie blach metalowych. Występują w zakresie średnic zewnętrznych od 63 do 1800 mm. Rury spiro stosuje się w wentylacji mechanicznej, w dowolnym typie obiektów.
– przewody elastyczne
Zbudowane są z blachy o grubościach : 0,12; 0,15 i 0,18 mm. Mają średnicę od 80 do 600 mm. Znajdują też zastosowanie jako przewody spalinowe. Ze względu na możliwość szerokiego zastosowania, prawie dowolnego prowadzenia oraz ukrycia w ścianach są bardzo popularne jako przewody wentylacji mechanicznej. Ich popularność wynika też z atrakcyjnej ceny. Przewody tego typu mają jednak wady – są podatne na uszkodzenia i zgniecenia. Nie dają się czyścić. Trzeba je dobierać z nadmiarem, gdyż powodują większe opory przepływu powietrza.
W przypadku przewodów metalowych bardzo ważna jest izolacja cieplna – przewód metalowy może być zaizolowany fabrycznie. Bardzo często jako prefabrykowane występują przewody izolowane polietylenem, a także przewody gładkie i spiro zabezpieczone wełną mineralną.
– kanały wentylacyjne z tworzyw sztucznych
Stosuje się prostokątne i okrągłe kanały wentylacyjne PVC. Są one bardzo powszechne w zastosowaniach domowych, ponieważ są lekkie i łatwe w montażu (elementy łączy się “na wcisk”), zapewniają też szczelność. Prawie nie ma ograniczeń co do ich montażu: mogą być umieszczone w suficie podwieszanym, cienkiej ściance gipsowej, a także na szafkach kuchennych lub łazienkowych.
Najczęściej stosowane są jako odcinki poziome wentylacji mechanicznej. Służą do podłączania okapów oraz wentylacji pomieszczeń oddalonych od pionu wentylacyjnego: łazienki czy toalety. Mogą też służyć jako wkłady do kanałów murowanych (np. przy zmianie systemu wentylacyjnego z naturalnego na mechaniczny). Te prowadzone w strefach nieogrzewanych wymagają izolacji termicznej. Przewody z tworzywa stosuje się w budownictwie indywidualnym (przepisy nakazują, aby przewody wentylacyjne były wykonane z materiałów niepalnych).
- Kanały wentylacyjne murowane (wentylacja grawitacyjna)
Kanały wywiewne powinny być usytuowane w kuchniach, łazienkach, toaletach, pomieszczeniach bezokiennych (schowkach, garderobach). Ponadto kanały wywiewne muszą się znaleźć w pokojach górnej kondygnacji dla mieszkań dwupoziomowych oraz w pomieszczeniach, które są oddzielone więcej niż dwojgiem drzwi od kuchni, łazienki lub toalety.
Przepisy określają minimalną wielkość kanału wywiewnego wentylacji naturalnej. Pole przekroju musi mieć co najmniej 0,016 m2. Należy przy tym pamiętać, że najmniejszy wymiar kanału prostokątnego musi mieć co najmniej 10 cm. W praktyce nie prowadzi się żadnych obliczeń, a wymiary przekroju kanałów przyjmowane są zwyczajowo 14×14 cm lub 14 x 21 cm. Nie uwzględnia się przy tym długości kanałów, która w wypadku mieszkań na ostatniej kondygnacji często jest mniejsza niż 1,5-2 m, a więc nawet przy sprzyjających warunkach nie może zapewnić wymaganej intensywności wentylacji. W praktyce kanał, który obsługuje toaletę (wymagany strumień usuwanego powietrza – 30 m3/h) powinien mieć co najmniej 2 m długości przy przekroju 14 x 21 cm lub 3 m długości przy przekroju 14 x 14 cm.
źródło:
1) www.e-instalacje.pl
2) www.wentylacja.org.pl
3) www.instsani.pl