Inspekcja kanałów nieprzechodnich o szczególnie małej średnicy jeszcze do niedawna polegała zwyczajowo na opuszczeniu do dwóch sąsiednich studzienek lampy i lusterka i sprawdzeniu stopnia przenikania światła. Brak światła z drugiej strony świadczył najczęściej o istnieniu zatoru lub nawet zawaleniu się kanału, odbicie w lusterku natomiast o jego drożności. Metoda była szybka, tania i dość skuteczna ale mało dokładna. Nie pozwalała bowiem na przekazanie żadnych dodatkowych informacji o zatorze, jak chociażby: przyczynie jego powstania, usytuowaniu, rozległości.
Dzisiejsze metody inspekcji rur są nieporównywalnie nowocześniejsze. Zastosowanie specjalnych kamer CCTV i transmiterów umożliwia nie tylko obserwację niedostępnych obszarów kanału ale także szczegółową ich analizę, łącznie z precyzyjną lokalizacją poszukiwanych elementów. A przecież w przypadku zatoru możliwość kolorowej, niemalże namacalnej obdukcji to połowa sukcesu w doborze prawidłowej metody jego usunięcia.
Inspekcja rur kamerą jest obecnie ujęta w normach. Punkt 12 Polskiej Normy “Budowa i badania przewodów kanalizacyjnych” (PN-EN 1610 z marca 2002 r.) mówi, że po zakończeniu montażu rur powinno się przeprowadzić m. in. kontrolę wizualną wybudowanej kanalizacji. Punkt 5.2 Polskiej Normy PN-EN 13508-2 wspomina, że wcześniej wymieniona kontrola wizualna kanalizacji powinna odbywać się za pomocą specjalnej kamery od wewnątrz.
Budowa kamery
Kamery do inspekcji kanałów pracują w dość trudnych warunkach. Wewnętrzne środowisko rur jest często korozyjne, a ich ścianki zarośnięte wieloletnimi, twardymi osadami. Głowica kamery narażona jest w tym przypadku na uszkodzenia mechaniczne tak przy wprowadzaniu jak i wyciąganiu z kanału. Osobny problem stanowią kanały o małej średnicy z częstą zmianą kierunku.
W praktyce kamery inspekcyjne muszą się więc charakteryzować:
– małymi wymiarami
– odpornością na agresywne środowisko
– odpornością na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne.
Każda kamera musi też być standardowo wyposażona w oświetlenie przednie i giętki kabel zasilający. Obraz z kamery przekazywany jest kablem do odbiornika, gdzie podlega obróbce i wzmocnieniu. W zależności od rozwiązania obraz może być czarno-biały, lub kolorowy. W nowoczesnych odbiornikach obraz na monitorze może być dodatkowo opisany pokazując aktualny czas, datę a także (w wybranych modelach) dystans pokonany przez kamerę. Ten ostatni parametr pozwala w przybliżeniu określić lokalizację obserwowanego obiektu. Dokładne jego położenie umożliwia natomiast osobne urządzenie zwane transmiterem.
Transmiter
Transmiter jest urządzeniem wysyłającym fale radiowe wysokiej częstotliwości, które mogą być następnie odbierane przez detektor. Transmitery do inspekcji kanałów mają niewielkie wymiary i mogą być montowane samodzielnie na przewodzie prowadzącym (najczęściej wykorzystuje się do tego celu sprężyny kanalizacyjne) lub z tyłu kamery. W tym ostatnim przypadku transmiter zasilany jest tym samym kablem co kamera.. Odczyt danych z transmitera może się odbywać centralnie na urządzeniu rejestrującym bądź bezpośrednio w terenie przy użyciu detektora fal radiowych. Lokalizacja transmitera w zależności od czułości detektora jest możliwa z dokładnością do kilkudziesięciu centymetrów. Znalezienie miejsca ewentualnego zatoru jest więc bardzo precyzyjne i do minimum skraca prace odkrywkowe.