Poli(chlorek winylu)
-[-CH2-CHCl-]n-, PCV, produkt polimeryzacji chlorku winylu, termoplastyczny.
Właściwości:
Czysty polichlorek winylu jest białym proszkiem o temperaturze mięknięcia 70°C, odpornym na działanie kwasu solnego, siarkowego i azotowego (rozcieńczonego), rozcieńczonych wodorotlenków sodu i potasu, olejów, wody, amoniaku, alkoholu i benzyny. W zależności od użytych dodatków rozróżnia się polichlorek winylu twardy, zawierający określone ilości stabilizatorów, środków smarujących i pigmentów, ale nie zawierający zmiękczaczy, i polichlorek winylu miękki, zawierający zmiękczacze, napełniacze, rozcieńczalniki, stabilizatory i pigmenty. Polichlorek winylu twardy (zw. też winidurem) formuje się na gorąco przez wytłaczanie, prasowanie i wtrysk. Półwyroby w postaci płyt, kształtek, prętów, rur, folii i kształtowników odznaczają się dobrymi własnościami wytrzymałościowymi (na rozciąganie 50 MPa, na ściskanie 60=100 MPa, na zginanie 90 MPa) i łatwo poddają się formowaniu na gorąco i obróbce mechanicznej. Można je także spawać i kleić.
W Polsce polichlorek winylu (bez zmiękczaczy) jest produkowany w postaci proszku emulsyjnego (PCW-E) i suspensyjnego (PCW-S). Proszek emulsyjny do ogólnego stosowania oznaczony jest dodatkową literą S, do wyrobu rur i kształtowników – literą R i do wyrobu past – literą P. Analogicznie proszek suspensyjny dzieli się na: SA i SB – do kalandrowania, wytłaczania i wtrysku (bez zmiękczaczy) oraz SC, SD i SE – do kalandrowania i wytłaczania wyrobów zmiękczonych. Podstawowe typy PCW z dodatkiem zmiękczaczy, stabilizatorów, pigmentów itd., przerabia się na granulki służące do dalszego przerobu (np. Polwinit – zmiękczony PCW dla elektrotechniki). Jest odporny na działanie większości rozpuszczalników (rozpuszcza się lub pęcznieje w cykloheksanonie, tetrahydrofuranie, pirydynie, dwusiarczku węgla). Rozkłada się pod wpływem temperatury i światła. Jako stabilizatory polichlorku winylu stosowane są: estry kwasu aminokrotonowego, związki cynoorganiczne, pochodne mocznika, stearyniany niektórych metali. Wskutek kopolimeryzacji chlorku winylu z octanem winylu, nienasyconymi kwasami wielokarboksylowymi, estrami akrylowymi, akrylonitrylem, olefinami lub chlorkiem winylidenu otrzymuje się tworzywa o zmodyfikowanych własnościach polichlorku winylu, np. lepiej rozpuszczalne w estrach i ketonach, wykazujące większą przyczepność do metali, wyższą wytrzymałość mechaniczną.
Zastosowanie
Polichlorek winylu znajduje zastosowanie jako materiał elektroizolacyjny, surowiec do wyrobu płytek podłogowych, płyt gramofonowych, rur, elementów armatury, przedmiotów codziennego użytku, drobnego sprzętu medycznego (cewników, drenów, sond) oraz do impregnacji tkanin i papieru. Miękki polichlorek winylu jest stosowany jako wykładzina zbiorników. Rurowe membrany z polichlorku winylu służą do ultrafiltracyjnego oczyszczania wody i ścieków (igelit). Z rur są wykonywane rurociągi dla przemysłu chemicznego, instalacje wodociągowe, kanalizacyjne i gazowe, z kształtowników – elementy budowlane i meblowe, z płyt i folii – zbiorniki, wykładziny chemicznie odporne, wanny elektrolityczne i do trawienia, materiały biurowe, usztywnienia dla przemysłu odzieżowego i obuwniczego itd., z folii cienkich (0,08-0,6 mm) – opakowania.