Instalacje wody zimnej, wody ciepłej, gazu, centralnego ogrzewania i wentylacji wymagają wprowadzenia do budynku różnych rur czy kanałów, które trzeba przeprowadzając przez ściany zewnętrzne. Następnie poszczególne przewody rozprowadzane są po całym budynku i muszą przechodzić przez ściany i stropy pomieszczeń. Często również przewody omawianych instalacji umieszcza się w specjalnych bruzdach później zakrywanych Przebicia ścian i stropów wykonuje przeważnie na budowie robotnik niewykwalifikowany, mogąc przy tym uszkodzić konstrukcję. Dlatego też najlepiej jest od razu w czasie wykonywania robót budowlanych pozostawiać w odpowiednich miejscach otwory w ścianach i stropach oraz bruzdy i wnęki dla ukrycia przewodów i rur, a kucie ręczne ograniczyć do koniecznego minimum . Otwory w ścianach i stropach, przez które przechodzą przewody instalacji kanalizacyjnych, wodociągowych i gazowych, prowadzone po powierzchni ścian, powinny być szczelnie wypełnione zaprawą, natomiast przewody centralnego ogrzewania i wody ciepłej przechodzące przez otwory w ścianach i stropach muszą być przeprowadzone w tzw. tulejkach tj. kawałkach rur o większej średnicy. Tulejki takie zapewniają swobodne wydłużanie się rur spowodowane dużymi zmianami temperatury i zapobiegają wykruszaniu się zaprawy z muru. Tulejki przy przejściach przez ściany powinny być o kilka milimetrów dłuższe od grubości ścian. Dla lepszej ochrony ściany często na tulejki zakłada się specjalne rozetki, zabezpieczające ściany przed uszkodzeniem tynku. O ile przewody pionowe mają być przeprowadzone przez stropy pomieszczeń, w których podłoga może ulegać zalaniu wodą (łazienki, ubikacje, umywalnie, natryski, pralnie, itp), to wszystkie rury pionowe prowadzone po wierzchu powinny przechodzić przez tulejki szczelnie zamurowane w stropie i wystające nad podłogą pomieszczenia na wysokości nawet do 10 cm.
Jeżeli przewody mają być zakryte, należy je prowadzić w bruzdach. W bruzdach prowadzi się rury kanalizacyjne, wody zimnej i ciepłej oraz centralnego ogrzewania. Bruzdy te po zainstalowaniu przewodów i po próbach ciśnieniowych powinny być zakryte lekką ścianką i otynkowane. Wymiary bruzd, tj. ich głębokość i szerokość zależą od rodzaju i ilości rur w nich prowadzonych. Przy bruzdach prowadzonych w ścianach zewnętrznych (co ma prawie zawsze miejsce przy instalacjach
centralnego ogrzewania) należy często wykonywać izolację od wewnątrz bruzdy. Rodzaj i grubość izolacji muszà być podane w projekcie. Podane w poniższej tablicy wymiary są wymiarami w świetle, więc jeśli bruzda ma być izolowana, jej wymiary należy powiększyć o grubość izolacji.
Wymiary bruzd dla rur
PN-B-03002 mówi o tym, że w ścianach należy unikać bruzd poziomych i ukośnych. Jeżeli nie można uniknąć bruzd poziomych i ukośnych, bruzdy zaleca się sytuować w 1/8 wysokości ściany w świetle pod lub nad stropem, a całkowita ich głębokość, łącznie z dowolnym otworem powstałym przy wykonaniu bruzdy, powinna być mniejsza niż maksymalny wymiar podany w tablicy poniżej. Jeżeli powyższe ograniczenia zostały przekroczone, należy sprawdzić obliczeniowo nośność ściany na ścinanie i zginanie pod obciążeniem pionowym. W ścianach o grubości nie większej niż 225 mm zaleca się wykonywać bruzdy za pomocą pił tarczowych.
Wymiary w mm bruzd pionowych i wnęk pomijalnych w obliczeniach
Uwagi :
1. Pionowe bruzdy, które nie sięgają więcej niż na 1/3 wysokości ściany ponad stropem, mogą mieć głębokość do 80 mm i szerokość do 120 mm, jeżeli grubość ściany wynosi nie mniej niż 225 mm.
2. Zaleca się, aby odległość w kierunku poziomym sąsiednich bruzd lub od bruzdy do wnęki lub otworu była nie mniejsza niż 225 mm.
3. Zaleca się, aby odległość w kierunku poziomym miedzy sąsiednimi wnękami, jeżeli występują po tej samej stronie ściany lub po obu stronach ściany lub od wnęki do otworu, była nie mniejsza niż dwukrotna szerokość szerszej z dwóch wnęk.
4. Zaleca się, aby łączna szerokość pionowych bruzd i wnęk nie przekraczała 0,13 długości ściany.
Wymiary w mm bruzd poziomych i ukośnych pomijalnych w obliczeniach
Uwagi:
1. Odległość pozioma między końcem bruzdy a otworem powinna być nie mniejsza niż 500 mm.
2. Odległość pozioma między przyległymi bruzdami o ograniczonej długości, niezależnie od tego, czy występują po jednej czy po obu stronach ściany, powinna być nie mniejsza niż dwukrotna długość dłuższej bruzdy.
3. W ścianach o grubości większej niż 150 mm, dopuszczalnà głębokość bruzdy można zwiększyć o 10 mm, jeżeli bruzdy są wycinane maszynowo na wymaganà głębokość. Jeżeli maszynowo wycina się bruzdy o głębokości do 10 mm, można wycinać je z obu stron pod warunkiem, że grubość ściany jest nie mniejsza niż 225 mm.
4. Zaleca się, aby szerokość bruzdy nie przekraczała połowy grubości ściany w miejscu bruzdy.
źródło:
1) www.instsani.pl