Budowa studni obejmuje:
- prace przygotowawcze – czynności polegające na wyrównaniu terenu i zapewnieniu dróg dojazdowych,
- zgromadzenie i przygotowanie narzędzi, urządzeń transportu pionowego, urządzeń do odwadniania szybu studziennego,
- wykonanie szybu studziennego do warstwy wodonośnej.
Potrzebne narzędzia i urządzenia:
- czerpaki ręczne do podwodnego wybierania ziemi z szybu studziennego,
- świdry do wydobywania z szybu studziennego drobnego nawodnionego piasku pylastego,
- wyciąg kołowrotkowy,
- pompa ręczna ssąco-tłocząca lub pompa elektryczna do obniżania poziomu wody gruntowej w studni.
W czasie budowy studni powinny być przestrzegane następujące zasady:
- codziennie przed rozpoczęciem pracy powinien być sprawdzony stan sprzętu i urządzeń pomocniczych,
- w promieniu 2 – 3 m od szybu studziennego nie powinny być umieszczone żadne przedmioty, które mogłyby wpaść do otworu,
- robotnicy pracujący w szybie powinni być wyposażeni w kaski ochronne, szelki i liny asekuracyjne,
- w czasie pracy kopacza w szybie, pracownik będący na powierzchni powinien nie opuszczać stanowiska pracy pełniąc funkcje kontrolne.
- ze względu na technologię wykonania studni najczęściej ujmuje ona wodę z pierwszego, najpłytszego poziomu wodonośnego. Zwykle występuje on bezpośrednio pod warstwą gleby i nie jest przykryty warstwami nieprzepuszczalnymi. Do wody mogą przenikać różne zanieczyszczenia, a woda zanieczyszczona nie nadaje się do picia, jej uzdatnianie jest dość skomplikowane i dla pojedynczego domu nieopłacalne.
Wykonanie pionowego szybu studziennego obejmuje takie czynności jak:
- wykonanie szerokiego wykopu pomocniczego o wymiarach: średnica 1,5 m i głębokość 1,5 ÷ 2,0 m,
- ustawienie pierwszego kręgu na wieńcu nożowym– konieczne jest jego ustawienie pionowe,
- wybieranie równomierne gruntu z wnętrza kręgu – powoduje opuszczanie kręgu w dół,
- oczyszczenie powierzchni styków kręgów,
- uszczelnienie spoiny zaprawą cementową,
- ustawienie kolejnego kręgu na poprzednim,
- wybieranie w wnętrza kręgu gruntu.
- czynności mogą powtarzać się aż do osiągnięcia żądanej głębokości studni.
Obudowa studni powinna być wykonana:
- wyprowadzona ponad powierzchnię terenu na wysokość 0,25 – 0,30 m i przykryta pokrywą większą o 0,2 m od średnicy kręgu studziennego lub
- wyprowadzona ponad powierzchnię terenu o 0,2 m jeśli do ujmowania wody zastosowany jest zestaw pompowo – hydroforowy i przykryta szczelną pokrywą lub
- wyprowadzona ponad powierzchnię terenu na wysokość co najmniej 0,9 m i zabezpieczona daszkiem okapowym.
Napływ wody do studni przez dno jest możliwy przez:
- założenie perforowanej płyty,
- pozostawienie dna otwartego.
Na dnie studni powinien być wykonany filtr odwrotny składający się z 1 ÷ 3 warstw materiału gruboziarnistego ułożonego w taki sposób, że ziarna o większych średnicach znajdują się na górze. Studnie wykonuje się z kręgów betonowych lub żelbetowych o średnicach od 0,8 m do 1,8 m i wysokości 0,6 m.
Elementy składowe studni:
- wieniec (nóż),
- mur płaszczowy – obudowa szybowa z kręgów, które stanowią umocnienie boczne wykopu, a jednocześnie zabezpieczają ujmowaną wodę przed przedostawaniem się do niej zanieczyszczeń z gruntu.
- obudowa górna.
Pobór wody przez studnie kopane może być:
- boczny – przez otwory ścienne,
- denny,
- boczny i denny
Schematy ujęć wody za pomocą studni kopanych z dopływem wody
a-przez ściany boczne (studnia dogłębiona), b- przez ściany boczne i dno, c-przez dno; 1-płaszcz studni, 2-dno studni, 3-otwory w ścianie bocznej studni, 4-zasypka dna, 5-uszczelnienie tłustą gliną lub iłem, 6-przykrycie szczelne, 7-obrukowanie
Etapy wykonywania studni kopanej z ujmowaniem wody przez dno
a-ustawienie I segmentu (kręgu) na dnie wykopu, b- położenie dwóch segmentów w czasie ich opuszczania,
c- studnia opuszczona do zaplanowanej głębokości i przygotowana do eksploatacji; 1-wieniec (nóż), 2-mur
płaszczowy, 3-zasypka żwirowa dna, 4-pokrywa studni, 5-uszczelnienie tłustą gliną, 6-obrukowanie
Schemat studni kopanej z kręgów betonowych
1-warstwa żwiru lub piasku gruboziarnistego, 2-kręgi betonowe, 3-płyta żelbetowa z włazem, 4-stopnie
żeliwne, 5-ubita glina
Studnia kopana z pompą ręczną, z dolnym zasilaniem
Studnia kopana z boczno-dennym dopływem wody z przyłączem do pompy elektrycznej lub ręcznej umieszczonej poza studnią
Studnia kopana z pompą pływającą, z zasilaniem bocznym i dnem dogłębionym (dno studni spoczywa w spągu warstwy wodonośnej)