Projektowanie sieci przewodów centralnego ogrzewania polega na dobraniu średnic przewodów i elementów regulacyjnych w celu:
- zapewnienia odpowiedniego rozdziału czynnika grzejnego do poszczególnych grzejników,
- zapewnienia stateczności cieplnej i hydraulicznej instalacji,
- optymalizacji kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych.
Aby poszczególne grzejniki mogły osiągnąć wymaganą moc przy założonym spadku temperatury (np. 20K), niezbędne jest zapewnienie dla każdego grzejnika odpowiedniego strumienia masowego wody. Warunek ten realizuje się poprzez odpowiednie wyregulowanie instalacji w warunkach projektowych (regulacja wstępna). W ogólnym przypadku wyróżnia się:
- regulację wstępną,
- regulację eksploatacyjną.
Regulacja wstępna (zwana czasami również regulacją montażową lub trwałą) ma na celu zapewnienie odpowiednich strumieni masowych wody w poszczególnych odcinkach przewodów w warunkach projektowych.
Regulacja eksploatacyjna (zwana również regulacją bieżącą) to ciągłe dostosowywanie mocy ogrzewania do chwilowych potrzeb cieplnych.
Regulację wstępną można przeprowadzić:
- − w sposób obliczeniowy,
- − w sposób pomiarowy.
Sposób obliczeniowy, polega na ustaleniu przez projektanta odpowiednich nastaw na zaworach regulacyjnych. Następnie wykonawca ustawia dobrane nastawy na poszczególnych zaworach. W przypadku metody pomiarowej, projektant ustala wymagane przepływy, a następnie wykonawca w taki sposób operuje zaworami regulacyjnymi, aby uzyskać wymagane przepływy. W tym przypadku konieczne jest stosowanie odpowiedniej armatury, umożliwiającej przeprowadzenie pomiarów przepływów. Generalnie celem regulacji wstępnej jest „sprawiedliwy” rozdział czynnika. Przy czym „sprawiedliwy” oznacza tu: „każdemu (grzejnikowi) wg potrzeb”. Tzn. większy grzejnik, który ma za zadanie dostarczać więcej ciepła, powinien otrzymać większy strumień niż grzejnik mniejszy.
Jeśli regulacja wstępna nie zostanie przeprowadzona, to strumienie wody, dopływające do poszczególnych grzejników będą przypadkowe, a w konsekwencji również ich moce i spadek temperatury będą się różniły od wartości projektowych. Brak regulacji wstępnej może co prawda do pewnego stopnia być kompensowany przez regulację eksploatacyjną (np. termostaty grzejnikowe), ale obniża to znacznie jakość regulacji eksploatacyjnej. Mniej groźny jest zbyt duży strumień, który może być zdławiony przez zawór grzejnikowy. Natomiast w przypadku strumienia zbyt małego spada moc grzejnika, a zawór grzejnikowy, nawet przy pełnym otwarciu, nie jest w stanie nic „pomóc”. Generalnie instalacja nie wyregulowana wstępnie, nawet jeśli działa w sposób akceptowalny dla użytkownika, to jednak zazwyczaj oznacza gorszą jakość dostawy ciepła (moce grzejników nie są dostosowane do chwilowych potrzeb cieplnych) oraz może prowadzić do niepotrzebnego wzrostu kosztów ogrzewania.
Przy projektowaniu przewodów instalacji c.o. posługujemy się często następującymi pojęciami:
Działka – odcinek przewodu o stałej średnicy wraz z zamontowanymi na nim urządzeniami, przez który płynie jednakowa ilość wody. Czyli działki to odcinki przewodów pomiędzy trójnikami lub czwórnikami (w stali). Jeżeli w instalacji istnieją pary analogicznych działek na zasilaniu i powrocie (instalacja symetryczna), odpowiednie pary działek można traktować łącznie. Dzięki temu zmniejsza się znacznie ilość działek. W takim przypadku należy pamiętać, aby w obliczeniach uwzględnić łączną długość działek.
Obieg – zespół przewodów, którymi woda przepływa od źródła ciepła do grzejnika i z powrotem wraz z zamontowanymi urządzeniami. W skład obiegu wchodzą :
- źródło ciepła (kocioł, wymiennik ciepła),
- grzejnik,
- przewody łączące źródło ciepła z grzejnikiem.
Obieg najbardziej niekorzystny – obieg w którym opory hydrauliczne przed zdławieniem nadmiarów ciśnienia są największe. W instalacjach pionowych często najniekorzystniejszy jest obieg przez najniżej zainstalowany grzejnik, znajdujący się w najdalszym pionie w stosunku do źródła ciepła.
źródło:
1) www.instsani.pl