Rury kamionkowe znane są już od kilku tysięcy lat, po raz pierwszy zostały zastosowane na terenie dzisiejszej Syrii 3500 lat p.n.e. Wypalane z gliny do dzisiaj są cennym i często niezastąpionym materiałem o bardzo dużej żywotności i odporności chemicznej. Obecnie w wielu miastach europejskich rury z kamionki, szczególnie o średnicy do 400 mm stanowią ponad połowę długości wszystkich sieci kanalizacyjnych. Ewoluują też metody łączenia rur, stosowane do niedawna w Polsce uszczelnienia ze sznura smołowanego i zaprawy cementowej zastąpiły uszczelki gumowe, dzięki czemu montaż rur stał się bardziej czysty i pewny pod względem szczelności. Do podstawowych zalet rur kamionkowych należą:
- trwałość
- odporność na korozję
- mała chropowatość powierzchni
- duża odporność na ścieranie
- łatwość recyklingu
Wada jest kruchość rur, konieczność zachowania dużej ostrożności przy transporcie i układaniu, aż do zasypania wykopów włącznie.
Produkcja
Rury kamionkowe powstają z gliny z dodatkiem szamotu, w końcowej fazie procesu powstawania są szkliwione. Do produkcji stosuje sie różne gatunki glin i iłów o wielkości ziarna od 0,002-0,2mm. Szamot to uprzednio wypalana glina pochodząca z recyklingu, która po zmieleniu ma wielkość ziarna <1,8mm. Tak rozdrobnioną masę dodaje się do gliny przed wypalaniem co poprawia stabilność rury. Cała masa mieszana jest z wodą, formowana a następnie suszona w temperaturze około 80°C w wyniku czego, rura przestaje być plastyczna. Szkliwo składa się z mieszaniny gliny, wapnia, dolomitu i tlenków metali które po wymieszaniu z woda tworzą zawiesinę. Wysuszona rura kamionkowa zanurzana jest w wannie z glazurą (proces ten nosi nazwę glazurowanie) a na końcu trafia do pieca, gdzie jest wypalana w temperaturze 1200-1250°C przez okres 3 dni. W tradycyjnym piecu rura wypalana jest w pozycji pionowej.
Właściwości
Właściwości fizyczne krzemionki
Jednostkowe naprężenie niszczące w zależności od średnicy i klasy rury
Średnice rur
Preferowane długości rur w zależności od średnicy
Długości rur kamionkowych o średnicy nominalnej powyżej 200 mm mozna przyjmowac według tabeli 2 . Dla rur o średnicy nominalnej od 200-450mm dopuszcza sie tez inne długości preferowane rzedu, 1,0; 1,6; 1,85m
Połączenia rur krzemionkowych
- według systemu C
W tym systemie uszczelka znajduje sie zarówno w kielichu jak i na bosym końcu rury. Zastosowanie uniwersalne dla szerokiej gamy średnic od 150 do 1000 mm. Stosowane sa dwa typu uszczelek K i S. Uszczelki typu K wykonane są z poliuretanu, typu S z gumy. Jeśli bosy koniec rury systemu C jest skracany to konieczne jest zastosowanie na obciętym końcu uszczelki typu P.
- według systemu F
W tym systemie w kielichu rury zamocowana jest na stałe gumowa uszczelka. Na bosym końcu nie ma uszczelki. System F stosowany jest dla rur o średnicy od 150-200mm.