Gazy odlotowe mają często przykry zapach, mimo że nie są przekraczane wartości normowanych stężeń zanieczyszczeń. Za występowanie zapachu odpowiedzialne są domieszki śladowe, nie rejestrowane przez przyrządy lub mieszaniny gazów nie toksycznych, dla których nie ustalono granicznych stężeń.
Dezodoryzacja jest jednym z najtrudniejszych zagadnień techniki oczyszczania gazów odlotowych. Niski próg wyczuwalności węchowej wielu gazów charakteryzujących się przykrym zapachem, sprawia, że w większości przypadków dla jego likwidacji niezbędne jest usunięcie substancji odorowej w ok. 100%. Właściwości odorotwórcze mają węglowodory nienasycone, pochodne tlenowe i nitrowe, halogenki oraz siarczki węglowodorów. Dezodoryzacje prowadzi się w celu poprawy warunków pracy i bytowania ludzi przebywających lub przemieszczających się w środowisku oddziaływania substancji odorowych. Dezodoryzacja gazu nie zapewnia zazwyczaj odzysku żadnej substancji z procesu technologicznego. Metody dezodoryzacji gazów powinny być tanie i skuteczne. Najprościej byłoby usunąć te substancje ze źródła emisji.
Dominujący udział w dezodoryzacji gazów odlotowych mają metody oparte na absorpcji, adsorpcji i spalaniu katalitycznym. W ograniczonym stopniu stosowana jest kondensacja jako metoda wstępnego wydzielania pary wodnej lub kondensujących gazów. Metody te ograniczają się do substancji odorowych w wodzie i ulegających rozkładowi biologicznemu.
Dezodoryzacja jest prowadzona poprzez filtrację gazu przez przepuszczalne warstwy gleby lub kompostu, filtry impregnowane lub przez barbotaż przez roztwór biologicznie czynny.
Absorpcja, szczególnie przy dużych strumieniach gazu i małych stężeniach substancji odorowych (kilkaset ppm), jest w wielu przypadkach jedną z bardziej efektywnych metod. Absorpcja jest połączona zwykle z reakcją chemiczną w roztworach alkalicznych Na2CO3, NaOH, Ca(OH)2, KMnO4, NaOCl, ClO2 lub polega na sorpcji w kwasie H2SO4 lub HCl. W specyficznych warunkach stosuje się utlenianie za pomocą ozonu i innych czynników utleniających.
Rozwój technologiczny, wzrost liczby ludności i jej ciągłe zagęszczanie na niewielkich przestrzeniach oraz prawie niepohamowany przyrost konsumpcji, doprowadziły w wielu rejonach świata do powstawania olbrzymich ilości odpadów, których przyroda nie jest w stanie wchłonąć. Biomasa, stanowiąca około 40% całej masy odpadów komunalnych, stwarza z jednej strony zagrożenie dla środowiska tak chemiczne jak i mikrobiologiczne, a z drugiej strony jest potencjalnym źródłem energii, substancji nawozowych, próchnicy itp. Jednym z możliwych kierunków zagospodarowania biomasy jest kompostowanie, które prowadzi się w różnych warunkach, w odkrytych pryzmach i w zamkniętych reaktorach. Przekonano się także, że nie jest to proces łatwy do prowadzenia i bynajmniej bezodpadowy. Kompostowaniu towarzyszy emisja nieprzyjemnych zapachów i stężonych ścieków. Ze względu na powodowanie silnej emisji odorów jako niekompostowalne traktuje się odpady zwierzęce, tłuszcze i fekalia. Olbrzymi problem stanowi także wydzielanie biomasy z ogólnej ilości odpadów, co w zasadzie wymaga ich selektywnej zbiórki już w miejscu ich powstawania. Osobnym zagadnieniem jest zapewnienie odpowiedniej jakości kompostów (zawartość metali ciężkich, toksyn organicznych), co prawdopodobnie eliminuje tą metodę, jako sposób utylizacji osadów z oczyszczalni ścieków.
W trakcie kompostowania będącego złożonym, tlenowym procesem mineralizacji i huminifikacji materii organicznej, w wyniku zachodzących przemian następuje okresowo, stosunkowo silne zagrzanie wsadu (do 60-800), czemu towarzyszy intensywna emisja produktów niepełnego utleniania biomasy i reakcji wtórnych.
Wiele z substancji gazowych i ciekłych powstających podczas kompostowania, ze względu na silny, a często i nieprzyjemny zapach, jest zaliczana do grupy tzw. odorantów, które są sklasyfikowane. Wśród nich wyróżnia się:
– kwasy tłuszczowe: propionowy, masłowy, walerianowy,
– alkohol amylowy, aldehydy i ketony,
– związki azotu (szczególnie pirydyna),
– związki siarki – merkaptan metylowy, butanatiol, sulfid dietylowy,
– związki nieorganiczne w tym amoniak i siarkowodór.
Utylizacja odpadów jest koniecznością dla współczesnych społeczeństw. Kompostowanie jak widać nie jest procesem całkowicie bezodpadowym. Szczególnie ważne staje się ograniczenie emisji zanieczyszczeń odorowych, aby nie było skarg ludności do lokalnych służb ochrony środowiska i prasy.