Nici uszczelniające
Wykonywane są z teflonu (P.T.F.E) lub poliamidu (PA), w formie wielowłóknowej nitki w kolorze białym, nawiniętej na szpulę. Nadają się do uszczelniania gwintów stożkowych i cylindrycznych do 6” w instalacjach wody pitnej, co, gazu i sprężonego powietrza. Nici z teflonu są bardziej odporne na temperaturę, nawet do 240 °C, mogą być więc stosowane także w instalacjach parowych. Nici poliamidowe wytrzymują do 130°C, ale mają większą wytrzymałość na zerwanie.
Nici należy nawijać na gwint oczyszczony . Nawijanie rozpoczynamy od końca gwintu dokładnie wypełniając jego rowki, koniec nici ucinamy dołączonym do opakowania ostrzem i przygładzamy na gwincie. Łącznik na gwincie można pozycjonować, ale nie więcej niż o 45° obrotu.
Zalecana ilość nici Loctite 55 w zależności od średnicy rury (opakowanie o długości 150m)
Średnica rury |
Ilość obwinięć* | Max. ilość uszczelnionych gwintów |
½” |
6-8 |
385 |
2/3” | 7-9 |
258 |
1” |
8-12 | 180 |
1 ¼” | 10-15 |
100 |
1 ½” |
15-25 | 54 |
2” | 20-30 |
32 |
2 ½” |
25-35 | 22 |
3” | 30-40 |
16 |
4” |
35-45 |
12 |
*Gwinty z tworzyw sztucznych wymagają średnio 2x więcej nici.
Żywice beztlenowe
Zwane też pastami anaerobowymi to półpłynne masy uszczelniające polimeryzujące w warunkach braku dostępu powietrza. Czas polimeryzacji zależy od wielu czynników, między innymi: temperatury, grubości warstwy, rodzaju podłoża i może wynosić od kilkudziesięciu minut do nawet 72 godzin. Najszybciej proces polimeryzacji zachodzi w podwyższonej temperaturze w złączach metalowych, przy czym jony metalu są katalizatorem reakcji. Najbardziej aktywne metale to żelazo, stal i nikiel, nieco słabiej polimeryzacja zachodzi w złączach wykonanych z mosiądzu i brązu. Proces utwardzania żywic anaerobowych znacznie spowalnia w temperaturach poniżej 10°C, a całkowicie zanika w temperaturach <5°C, dlatego uszczelnianie instalacji w warunkach zimowych jest wątpliwe. W temperaturach pokojowych żywica polimeryzuje już po 15 minutach zapewniając całkowitą szczelność złącza gwintowego po 24 godzinach. Maksymalna grubość warstwy żywicy na gwincie nie może być większa niż 0,8 mm. W większych szczelinach większość żywic nie chce polimeryzować, co ogranicza ich stosowanie do rur średnicy do 2”. Żywicę anaerobową nakładamy na oczyszczony, odtłuszczony i suchy gwint za pomocą aplikatora. Zaleca się nakładać żywicę tylko na cztery rowki gwintu rury pozostawiając przy tym dwa pierwsze rowki wolne. Podczas wkręcania łącznika żywica jest samoistnie rozprowadzana po całym gwincie. Nadmiar żywicy można usunąć suchą ściereczką. Gwint w trakcie montażu do czasu związania żywicy można dowolnie pozycjonować.
UWAGA! – pasty anaerobowe nie nadają się gwintów z tworzyw sztucznych.
Żywice anaerobowe
Nazwa produktu |
Parametry pracy
instalacji |
Opakowania, kolor żelu | Max. wielkość szczeliny | Zastosowanie |
Gebatanche woda
Firmy GEB |
0d -30 do +90°C | Kolor kremowy, butelka 75 ml wystarcza na 100 uszczelnień rur 1” | 0,25 mm, |
Instalacje wody zimnej i ciepłej, rury do 2” |
Gebatanche grzew Firmy GEB |
Od -30 do 110°C | Kolor niebieski
Butelka 75 ml |
0,25mm | Instalacje c.o., gazu, wody i sprężonego powietrza |
GB-2 firmy BISAN | Od -55 do +150°C | Kolor kremowy
Tubka 50 ml |
0,3mm |
Instalacje wody, co. I gazu |
Fermitan firmy ARMACK |
Od -30 do +110°C | Butelka 75ml | 0,25mm | Instalacje c.o., gazu, wody i sprężonego powietrza |
Technicoll-anaerobic 5572 | 0d -50 do +150°C | Tubka 20 ml, kolor biały | >0,2mm |
Instalacje c.o., sprężone powietrze, do 3” |
ANA-FIX S Ferdom |
0d -50 do +150°C | Butelka 50g wystarcza na 150-180 gwintów ½” | 0,25-0,3mm | Instalacje c.o., gazu, wody i sprężonego powietrza |
Loxeal 15-36 | Od -55 do 180°C | Butelka 50 ml, niebieski fluorescencyjny | 0,3mm gwinty do 2” |
Instalacje wody pitnej i gazowe |
Loxeal 18-10 |
Od -55 do 150°C | Butelki 50 lub 250 ml, kolor biały (kość słoniowa) | 0,3mm gwinty do 3” |
Taśma teflonowa
Nawijamy ją zawsze zgodnie z kierunkiem wkręcania łącznika, mocno wciskając ją w rowki gwintu. Ilość taśmy zależy od średnicy rury i jakości samego gwintu. Gwinty na rurach i łącznikach małej średnicy, do 1” mają zwykle luz rzędu 0,2-0,4 mm, większych średnic – nawet do 0,8mm, tym samym ilość taśmy (ilość nawiniętych zwojów) będzie w dużej mierze zależała od jej grubości. Generalnie do małych średnic rur zalecam stosować taśmy grubości 0,1mm i szerokości 12mm, przy średnicach ≥ 1” lepsza będzie taśma 0,2mm o szerokości 19mm. Taśmy o grubości 0,075mm nadają się tylko do gwintów tworzywowych drobnozwojnych. Taśmę po nawinięciu na gwint należy urwać, a pozostały kawałek przygładzić . Dla uzyskania dobrego wypełnienia gwintu można stosować do tego celu miękką szczotkę (np. do ubrania). Wkręcanie łącznika należy prowadzić z wyczuciem, licząc obroty, aby nie było konieczne cofanie złączki. Pamiętajmy też, że:
- gwint musi być czysty i odtłuszczony,
- zwoje gwintu nie mogą być zerwane
Pasty i włókna uszczelniające
Na rynku sprzedawane są głównie włókna konopne w kolorze jasno-szarym do żółtawo-zielonego. Włókna lniane są rzadkością, mają złoty kolor i nie posiadają zdrewniałych fragmentów łodyg. Włókna sprzedawane są w warkoczach, motkach lub na szpulach z dozownikiem. Pakuły nawinięte na szpule i motki są wyższej jakości, mają dłuższe włókna i dają się wykorzystać w całości. Pakuły po wpływem wilgoci dość szybko gniją, dlatego w połączeniach gwintowych stosowane są razem z pastami uszczelniającymi. Pasty mają złożony skład, zawierają specjalne środki impregnujące, oleje i stabilizatory, dzięki czemu mogą pracować w wysokich temperaturach i wolno ulegają starzeniu. Występują w tubach i puszkach, często są sprzedawane łącznie z pakułami jako zestaw uszczelniający. Dobra pasta jest stabilna, nie rozpuszcza się w wodzie, nie ulega rozwarstwieniu na frakcję stałą i oleistą, ma delikatny zapach i nie brudzi rąk (łatwo ją zmyć). Pasty w zależności od składu mają różne zastosowanie , należy na to zwrócić uwagę przy zakupie.
Włókna konopne po lewej w warkoczu, po prawej – na szpuli z dozownikiem
Technika uszczelniania pakułami – wymaga nawijania włókien zgodnie z kierunkiem skręcania. Gwinty prawe podwijamy w prawą stronę, gwinty lewe – w lewą stronę. Gwinty cylindryczne na złączkach mosiężnych, zaworach, dla lepszego przywierania włókien dobrze jest przetrzeć ostrym brzeszczotem, lub specjalnym narzędziem, tzw. krzesakiem. Włókna nie będą się wtedy obracać podczas nakręcania łącznika. Pastę uszczelniającą nakładamy dwukrotnie; pierwszy raz na goły gwint, drugi raz na nawinięte pakuły. Powoduje to nawilżenie pakuł w całej objętości zapewniając najlepszą szczelność. Łącznik po dokręceniu można poprawiać (cofać) w granicach pół obrotu bez ryzyka rozszczelnienia złącza.