Decyzję o wyborze typu elewacji murowanej najlepiej podjąć już na etapie projektowania konstrukcji budynku. Jest to spowodowane tym, że elewacje tego rodzaju stosowane są zwykle wtedy, gdy ściany domu są trójwarstwowe, i zewnętrzna ich warstwa jest jednocześnie elewacją.
Można je stosować również w budynkach o innej konstrukcji (zwykle szkieletowej) pod warunkiem dobrego zakotwienia do warstwy nośnej i odpowiedniego oparcia na fundamencie. W przypadku wykonywania obmurówki istniejącego budynku trzeba zwykle dobudować fundament lub belkę podwalinową.
- cegły klinkierowe
Mają spieczone wszystkie powierzchnie. Produkowane są jako cegły pełne, cegły siedmioszczelinowe (drążenia nie przekraczają 15% objętości) lub cegły drążone (drążenia nie przekraczają 40% objętości). Ich grubość waha się w granicach od 6,5 do 12 cm. Dostępne są również kształtki przeznaczone do wykańczania murów (np. elementy nadproży lub parapetów) i wykonywania detali architektonicznych.
Właściwości:
- mała nasiąkliwość (poniżej 6%);
- niska porowatość;
- wysoka mrozoodporność (powyżej 25 cykli);
- wytrzymałość na ściskanie powyżej 35 MPa;
- odporność na złe warunki atmosferyczne;
- odporność na ścieranie;
- odporność na uderzenia;
- wysoka odporność ogniowa;
- odporność na działanie gazów, kwasów, benzyny, rozpuszczalników olejów;
- odporność na działanie pleśni;
- odporność na zanieczyszczenia;
- wysoka izolacyjność cieplna;
- wysoka izolacyjność akustyczna;
- trwałość;
- niepalność;
- powierzchnia – może być szkliwiona lub angobowana, gładka, ryflowana lub o innej fakturze;
- wymiary – zwykle 250×120×65 mm lub 240×115×71 mm;
- kolor – zwykle czerwone, ale dostępne są również np. żółte, piaskowe, białe itp.). Mogą być barwione w masie lub jaśniejsze w środku a ciemniejsze na powierzchni. Cegły angobowane mają powierzchnię o zmiennej kolorystyce. Zwykle kolory są światłoodporne;
Sposób użycia:
Minimalna grubość ścianki elewacyjnej z klinkieru to 7 cm. Jeśli ściana ocieplona jest wełną mineralną, konieczne jest wykonanie szczeliny wentylacyjnej (2,5÷4 cm) aby zapobiec biologicznej degradacji warstwy izolacyjnej powstawaniu wykwitów na elewacji. Konieczne jest również wykonanie wlotowych i wylotowych otworów wentylacyjnych (350÷750 mm2/m2 ściany) oraz dodatkowych nad i pod oknami oraz nad drzwiami. W otworach tych mocujemy kratki zabezpieczające przed owadami i gryzoniami. Warstwa elewacyjna musi być zakotwiona w warstwie konstrukcyjnej (4 kotwy/m2) przy użyciu kotew np. ze stali nierdzewnej. Należy również pamiętać o wykonaniu przerw dylatacyjnych najrzadziej co 12 m, a szczeliny dylatacyjne wypełnić elastyczną masą uszczelniającą (np. taśmą rozprężną lub uszczelką gumową.).
Przy wykonywaniu elewacji najlepiej mieszać cegły z kilku palet, gdyż w zależności od partii mogą się one nieznacznie różnić kolorystycznie.
Nie wolno murować podczas deszczu ani podczas mrozu.
Do wykonania zaprawy należy użyć cementu portlandzkiego bez dodatków; nie można dodawać wapna. Sposób spoinowania zależy od rodzaju użytej zaprawy.
Ścianę można murować jednoetapowo (spoinujemy ścianę podczas jej wznoszenia) lub dwuetapowo (spoiny wykonujemy po wzniesieniu ściany).
Resztki zaprawy usuwamy z powierzchni licowej zanim zdąży związać.
Po zakończeniu mur należy osłonić folią na 7-14 dni.
Większość powyższych uwag odnosi się również do elewacji wykonywanych z cegieł licowych i silikatowych.
- cegły licowe
Produkowane zwykle jako cegły pełne lub drążone, o co najmniej dwóch specjalnie wykończonych powierzchniach licowych. Produkuje się też cegły modularne,
o wymiarach dopasowanych do wymiarów pustaków ceramicznych, a także kształtki uzupełniające (gzymsy, podokienniki, okapniki itp.).
Wypalane są z lepszych odmian gliny (bez domieszek siarczanów, margla i pirytu).
Właściwości:
- mała nasiąkliwość (6-12%);
- wysoka mrozoodporność (powyżej 20 cykli);
- wytrzymałość na ściskanie powyżej 10 MPa;
- odporność na złe warunki atmosferyczne;
- odporność na ścieranie;
- odporność na uderzenia;
- odporność na działanie gazów, kwasów, benzyny, rozpuszczalników olejów;
- odporność na działanie pleśni;
- niepalność;
- powierzchnia – może być szkliwiona lub angobowana, a także piaskowana;
- kolor – najczęściej czerwony lub brązowy, czasem żółty, szary itp. W ofercie są również wszelkiego rodzaju płytki ceramiczne przeznaczone np. do montażu na kleju.
- cegły silikatowe
Łupane mają grubość 6 cm, młotkowane – 11 cm.
Produkowane z wapna i piasku, najczęściej jako cegły pełne lub bloczki drążone.
Właściwości:
- wysoka wytrzymałość na ściskanie (10÷25 MPa);
- wysoka akumulacyjność i izolacyjność cieplna;
- wysoka mrozoodporność (25 cykli);
- bardzo dobra izolacyjność akustyczna;
- bardzo dobra odporność na korozję biologiczną (cegły te mają odczyn zasadowy zapobiegający rozwijaniu się w nich grzybów i pleśni) i chemiczną;
- wysoka odporność ogniowa;
- niska odporność na zabrudzenia – zaleca się impregnację;
- nie wymagają tynkowania;
- duża dokładność wymiarowa;
- powierzchnia – gładka lub fakturowana (np. faktura kamienia łupanego);
- kolor – najczęściej biały albo popielaty, dostępnych jest też kilka podstawowych kolorów (np. beżowy, czerwony, zielony). Ostateczny odcień ustala się po ok. roku od wymurowania ściany.
Sposób użycia:
- cegły betonowo-kalcytowe
Wg opisu przy cegłach klinkierowych. Jeśli chodzi o dylatacje, zaleca się stosowanie przerw minimum co 8 m.
Właściwości:
- właściwości zbliżone do cegieł silikatowych;
Sposób użycia:
Cegły te są specyficzne. Są tak ukształtowane że wzajemnie się zazębiają – dlatego można je układać jak dachówki na specjalnych latach, bez użycia zaprawy.
- bloczki betonowe
Produkowane najczęściej jako cegły lub łupane bloczki, zwykle o grubości 8÷11 cm.
Właściwości:
- właściwości zbliżone do cegieł silikatowych;
- kolorystyka – barwione w masie;
- powierzchnia licowa – o strukturze podobnej do naturalnego kamienia (w przypadku łupanych bloczków);
Zastosowanie:
- zazwyczaj stosuje się je tylko na fragmentach elewacji, zwłaszcza jako wykończenie cokołów;
Środki do konserwacji i ochrony:
- impregnaty
Stosowane w przypadku cegieł o nasiąkliwości większej niż 6%.
Ograniczają wchłanianie wilgoci, chronią przed zabrudzeniem. Warto zwrócić uwagę, aby zatykały mikroporów i pozwalały na swobodne oddychanie cegieł.
Wydobywają fakturę cegieł, przyciemniają ich kolory.
Wnikają w głąb materiału, chronią ścianę przez 3÷7 lat.
- preparaty ochronne
- Stosowane w przypadku cegieł o nasiąkliwości większej niż 6%.
- Chronią przed zabrudzeniem i zaplamieniem.
- Nie zmieniają wyglądu cegieł.
- Nie wnikają w głąb materiału, chronią ścianę przez 5÷7 lat.
Środki przeciwdziałające korozji biologicznej
– rozcieńcza się je wodą i spryskuje nimi ściany, zwykle trzykrotnie.
Środki do usuwania wykwitów solnych
– stosowane na suche powierzchnie. Przed i po ich użyciu elewacje należy spryskać wodą.