Paliwa gazowe to mieszanina gazów palnych i gazów niepalnych. Do składników palnych mieszanek gazowych należą: metan CH4, tlenek węgla CO, wodór H2, w mniejszych ilościach amoniak NH3 i wyższe węglowodory o wzorze ogólnym CnHm. Jako składniki niepalne, tzw. balast, występują najczęściej: dwutlenek węgla CO2, azot N2, para wodna H2O, w mniejszych ilościach siarkowodór H2S, cyjanowodór HCN, dwutlenek siarki SO2 oraz gazy szlachetne jak hel, argon i krypton. Wiele surowych paliw zawiera również zanieczyszczenia smoliste oraz w postaci pyłu pochodzenia mineralnego lub organicznego. Niektóre paliwa gazowe zawierają niewielkie ilości tlenu O2.
Ze względu na pochodzenie paliwa gazowe możemy podzielić na:
- naturalne, występujące samoistnie w przyrodzie lub łącznie ze złożami ropy naftowej, zaliczają się do nich gaz ziemny wysokometanowy i zaazotowany, gaz błotny, gaz z odmetanowania kopalń,
- pochodzące z przeróbki ropy naftowej gazy płynne propan, butan
- pochodzące ze zgazowania paliw stałych, np. gaz koksowniczy, gaz świetlny, gaz generatorowy, gaz wodny, gaz wielkopiecowy, gaz wytlewny,
- pochodzące z rozkładu odpadków organicznych, np. biogaz, gaz wysypiskowy
- otrzymywane sztucznie w wyniku reakcji chemicznych, rozkładu związków chemicznych np. wodór, acetylen
Gaz koksowniczy – powstaje w wyniku odgazowania węgla w wysokiej temperaturze bez dostępu powietrza, proces uzyskiwania gazu koksowniczego nosi nazwę suchej destylacji węgla. Otrzymany gaz zawiera około 55-60% wodoru, 25% metanu i około 10% tlenku węgla, resztę stanowią w niewielkiej ilości azot, dwutlenek węgla i węglowodory. Surowy gaz zanieczyszczony jest często amoniakiem i siarkowodorem i wymaga oczyszczenia.
Gaz świetlny – zwany inaczej gazem miejskim swoją nazwę zawdzięcza zastosowaniu w przeszłości do oświetlania ulic w latarniach miejskich, zawiera mieszaninę gazów, głównie pochodzących z odgazowania węgla, ma dużą zawartość wodoru (do 60%) i tlenku węgla (do 24%), jest silnie trujący.
Gaz generatorowy – pod pojęciem tym kryje sie gaz otrzymywany w wyniku zgazowania paliw stałych (węgla, drewna, czy torfu). W Polsce szczególnie upowszechnił się gaz generatorowy otrzymywany ze zgazowania drewna, tzw. “holcgaz”. Skład gazu generatorowego jest bardzo różny w zależności od rodzaju zgazowanego paliwa, przebiegu procesu i budowy samego generatora. Wykorzystywany jest powszechnie w przemyśle.
Gaz wielkopiecowy – powstaje w wielkim piecu w procesie wytopu surówki, zawiera jako gaz palny tlenek węgla z domieszka azotu i dwutlenku węgla, przy produkcji 1 m3 surówki powstaje około 4000 m3 gazu wielkopiecowego o stosunkowo niskiej wartości opałowej, temperatura spalania to około 1400°C.
Gaz wytlewny – gaz powstający w wyniku tzw. wytlewania paliw stałych, głownie węgla, drewna, torfu, łupków bitumicznych, zachodzi w temperaturze 500-750 C w piecach wytlewniczych, skład gazów wytlewnych jest bardzo zmienny.
Średni skład ważniejszych paliw gazowych sztucznych:
Właściwości fizyczne gazów palnych:
źródło: 1) www.instsani.pl