Dobrze dobrane farby elewacyjne potrafią zapewnić ładny i trwały wygląd elewacji na wiele lat.
Ze względu na to że używane są do ścian zewnętrznych, muszą być odporne na wiele czynników, w tym m.in. na:
- wilgoć i wodę (z zewnątrz działa na farbę para wodna i deszcz, a od wewnątrz wilgoć powstająca podczas codziennych czynności oraz wilgoć znajdująca się w zaprawach i gładziach);
- związki chemiczne (farba musi być odporna na związki chemiczne zawarte w powietrzu i wodzie deszczowej – zwłaszcza na związki dwutlenku siarki i dwutlenku węgla);
- słońce (zmiany temperatury i promieniowanie UV mogą powodować łuszczenie farby, płowienie koloru lub wytracanie się białego osadu);
- spękania;
- szorowanie i mycie;
Dostępnych jest wiele rodzajów farb elewacyjnych. Najpopularniejsze z nich można zasadniczo podzielić na dwie grupy:
- farby organiczne – można je stosować zarówno na podłoża mineralne, jak i organiczne. Podłoże musi być jednak suche, więc nie wolno tych farb nanosić na świeże tynki.
Farby organiczne dzielimy na:
a) silikonowe
Właściwości:
- wysoka paroprzepuszczalność pozwalająca na oddychanie ścian;
- ochrona przed wnikaniem wody z zewnątrz;
- długotrwała odporność na zabrudzenia;
- wodorozcieńczalność;
- odporność na pary amoniaku, tlenki fosforu i siarki, spaliny,kwaśne deszcze;
- elastyczność;
Zastosowanie:
- powierzchnie betonowe i ceglane;
- podłoża mineralne (tynki);
- płyty włókno-cementowe;
- powierzchnie z warstwą starej farby;
- obiekty zabytkowe;
W zależności od producenta mogą chronić przed pleśnią, być odporne na ścieranie, być odporne na działanie grzybów i glonów; mogą też chronić przed korozją żelbetowe i betonowe konstrukcje. Niektóre farby mają właściwości samoczyszczące – brud jest spłukiwany przez spływającą po ścianach wodę deszczową.
Sposób użycia:
Przed malowaniem powierzchnię ściany należy zagruntować odpowiednim preparatem, który ochroni podłoże przed wnikaniem wilgoci i soli z otoczenia oraz zwiększy przyczepność farby do podłoża. Malować wałkiem, pędzlem, zwykle można też przez natrysk; dwiema warstwami.
b) akrylowe
Właściwości:
- bardzo dobra przyczepność do podłoża;
- niska przepuszczalność pary wodnej i gazów;
- elastyczność;
- odporność na zabrudzenia;
- odporność na zmywanie wodą;
Zastosowanie:
- zabezpieczenie powierzchni betonowych, jak również elementów betonowych jak cokoły i gzymsy;
- zabezpieczenie powierzchni cokołów i podmurówek przed bezpośrednim wpływem wilgoci;
- odnawianie starych elewacji;
W zależności od producenta mogą być również stosowane na wszelkiego rodzaju podłoża mineralne, na warstwy starej farby, na podłoża drewniane i drewnopochodne (po zagruntowaniu), płyty azbestowo-cementowe, tynki cementowo i cementowo-wapienne, blachę ocynkowaną i aluminiową (po zagruntowaniu).
Nie zaleca się stosowania na podłoże silikatowe oraz z tynku wapiennego.
Produkowane są również specjalne farby maskujące niewielkie spękania elewacji. Wzmocniono je m.in. włóknami high solid. Główne cechy tych farb to elastyczność, niska paroprzepuszczalność i wysoki stopień krycia. Farby te zwykle tworzą podłoże pod warstwę wykończeniową.
Sposób użycia:
Malować wałkiem, pędzlem lub przez natrysk; najczęściej dwiema, czasem trzema warstwami.
c) silikonowo–akrylowe
Sposób użycia:
Przed malowaniem powierzchnię ściany należy zagruntować odpowiednim preparatem (jak w przypadku farb silikonowych). Malować wałkiem, pędzlem lub przez natrysk; dwiema warstwami.
2. farby nieorganiczne – można je nakładać na świeże, jeszcze wilgotne tynki ( na tynki tradycyjne po około tygodniu, a na tynki cienkowarstwowe już dzień po nałożeniu). Farby nieorganiczne dzielimy na:
a) wapienne
Właściwości:
- dobra paroprzepuszczalność;
- wysoka wodochłonność;
- brak połysku;
Zastosowanie:
obiekty zabytkowe (bez ograniczeń), zwłaszcza tych na których odtworzono historyczny tynk;
Sposób użycia:
jeśli farba występuje w postaci pasty dodajemy odpowiedni pigment i zużywamy w ciągu paru godzin, gdyż nie nadaje się ona do przechowywania.
Zarówno przed jak i po malowaniu powierzchnię należy zwilżyć wodą.
b) cementowe
Właściwości:
- paroprzepuszczalność;
- odporność na wodę;
- nasiąkliwość;
Zastosowanie:
- tradycyjne tynki;
- podłoża betonowe;
- podłoża kamienne;
- powierzchnie z warstwą starej farby;
Sposób użycia:
Zwykle gotowe do użycia po wymieszaniu z wodą.
c) krzemianowe (silikatowe)
Właściwości:
- paroprzepuszczalność;
- trwałość;
- odporność na rozwój bakterii i grzybów pleśniowych;
- odporność na agresywne składniki tynków mineralnych;
- powłoka doskonale oddaje fakturę malowanej powierzchni;
- po dodaniu środków dyspersyjnych – niezwilżalność powłoki;
- brak przebarwień po naniesieniu jasnej farby na ciemniejszy od niej tynk;
W zależności od producenta mogą być odporne na zabrudzenia ze względu na brak ładunku elektrostatycznego.
Zastosowanie:
- powierzchnie betonowe i ceglane;
- powierzchnie ze warstwą starej farby nieorganicznej;
- wilgotne podłoża (na tynki cienkowarstwowe następnego dnia, na tradycyjne po 7-10 dniach);
- powierzchnie z warstwą starej farby;
Nie zaleca się stosowania na powierzchniach wcześniej malowanych farbami organicznymi.
Sposób użycia:
Często przed użyciem farby na podłoże nanosi się roztwór szkła wodnego, który wzmacnia podłoże. Ze względu na żrący charakter szkła wodnego prace malarskie najlepiej zlecić specjaliście.