FAQ – kotły

FAQ kotły – FAQ (ang. frequently asked questions – często zadawane pytania)

Jak konserwować kocioł?

Standardowo należy dokonać zabiegów konserwacyjnych kotła przed sezonem grzewczym oraz po sezonie. Konserwacja polega w zależności od budowy kotła, ale może wyglądać jak dalej napisano: na zdemontowaniu górnej pokrywy i powłoki ceramicznej oraz przeczyszczeniu płomieniówek. Najlepiej w tej sprawie sprawdzić dokumentację kotła.
Częstotliwość odpopielania zależy od jakości paliwa. Oczywiście popiół występuje w kotłach na paliwo stałe (w gazowych kotłach nie występuje, czy olejowych). Wysokiej jakości paliwo będzie spalało się w kotle bardziej dokładnie, przez co możemy zaobserwować wydłużony proces spalania. Wówczas wystarczy wybrać popiół raz na tydzień. Paliwo o dużej ilości zanieczyszczeń i wysokiej wilgotności będzie spalało się gorzej – ilość popiołu również będzie większa.

Jak często należy czyścić kocioł?

Częstotliwość prac konserwacyjnych wiąże się z jakością paliwa.
Najlepiej o wymaganej częstotliwości czyszczenia przeczytać w dokumentacji kotła.

Czy kotły mogą być źródłem ciepła w ogrzewaniu płaszczyznowym?

Oczywiście. Kotły na paliwo stałe jak gazowe, olejowe mogą być źródłem ciepła dla płaszczynowych układów (ściennego lub podłogowego).

Co to jest wartość opałowa paliwa?

Wartość opałowa paliwa to ilość energii, jaką maksymalnie można uzyskać ze spalenia jednostki  masy paliwa. 
Zawiera się ona w przedziale od 7-9 kJ/kg (w przypadku paliw o wysokiej wilgotności – np. mokra biomasa, wilgotne drewno i wilgotny węgiel brunatny o wilgotności 40-50%) do 16-19 kJ/kg dla w/w paliw o niskiej wilgotności (ok. 9-18% – po wysuszeniu/sezonowaniu). 
W przypadku węgla kamiennego wilgotność ma mniejsze znaczenie, jako że węgiel kamienny nie chłonie dużych ilości wody. Wartość opałowa węgla zależy przede wszystkim od jego pochodzenia (pokładu) i składu (zawartość popiołu, siarki). Zawiera się w przedziale 17-29 kJ/kg.

Jakie są różnice w montażu kotła w układzie zamkniętym i otwartym?

Kotły na paliwa stałe najczęściej użytkuje się w układach otwartych grawitacyjnych. Dzięki temu nie dojdzie do wzrostu ciśnienia i awarii kotła, czy instalacji wywołanych zagotowaniem się wody w kotle. W przypadku paliw stałych z załadunkiem ręcznym, w sytuacji wyłączenia prądu lub awarii pompy, kiedy kocioł jest rozgrzany i wypełniony paliwem, wygaszenie kotła jest utrudnione lub w przypadku nieobecności użytkownika – niemożliwe. 
Instalacje w układzie zamkniętym stosowane są przede wszystkim w przypadku kotłów olejowych i gazowych.  Istnieje wówczas możliwość natychmiastowego wyłączenia kotła w przypadku braku prądu i nie ma możliwości przegrzania czynnika grzewczego. 
Instalacje układów zamkniętych wykonane są z rur o mniejszej średnicy, w porównaniu do układów otwartych. Praca kotła w układzie zamkniętym odbywa się pod zwiększonym ciśnieniem, co powoduje lepszą wymianę ciepła w grzejnikach i zwiększenie mocy grzejników. Obecnie dzięki zastosowaniu odpowiednich zabezpieczeń, tj: wzmocnieniu kotła, zaworom bezpieczeństwa oraz wężownicom schładzającym, możliwe jest użytkowanie kotła na paliwa stałe w instalacjach o układzie zamkniętym. Wówczas nawet brak zasilania, czy awaria pompy przy zastosowaniu w/w zabezpieczeń nie doprowadzą do wzrostu ciśnienia w instalacji i awarii. 
Dodatkowo możliwe jest również zastosowanie systemu awaryjnego zasilania, które zapewnia pracę pompy do momentu wypalenia paliwa w kotle.

Czy stałopalność kotła jest ważna?

Stałopalność, rozumiana jako długość spalania na załadunku (zasypie) komory zasypowej jest w dużej mierze zależna od rodzaju stosowanego paliwa i jego wartości opałowej.
Suche drewno dostarcza dużą ilość ciepła w dość krótkim czasie – często większą niż wynika to z zapotrzebowania. Ciągłe utrzymywanie płomienia wymaga wówczas częstszej obsługi.
Aby zapewnić ciepło na długi czas, możliwa i najkorzystniejsza jest kumulacja nadmiaru wytwarzanej energii cieplnej w zbiornikach buforowych (kumulacyjnych).
W przypadku stosowania palnika na pellet nie ma takiej konieczności, ponieważ ilość wytwarzanej energii jest regulowana przez automatykę palnika w zależności od bieżącego zapotrzebowania na tę energię. 

Czy w kotłach górnego i dolnego spalania można spalać każde paliwo?

W kotłach górnego spalania stosuje się przede wszystkim paliwa gorszego gatunku – miał i węgiel drobnego sortu (groszek), które ze względu na dużą gęstość nie najlepiej przepuszczają powietrze i muszą być spalane „od góry”.
W przypadku spalania dolnego stosuje się paliwa o większej granulacji (orzech, gruby orzech, kostka, kawałki) – zarówno węgiel brunatny, kamienny, drewno i biomasę (np. brykiet, zrębki).
Dolne spalanie, szczególnie, gdy podgrzane powietrze dostarczane jest dodatkowo do komory wtórnego spalania jest znacznie korzystniejsze od spalania górnego.

Czym charakteryzują się palniki retortowe?

W palniku retortowym paliwo podawane jest od dołu do góry. Paliwo ulega spaleniu na powierzchni palnika. W przypadku gorszych paliw częstym zjawiskiem jest spopielanie lub tworzenie żużlu z paliwa. Popiół i żużel mogą blokować palnik i proces spalania, powodując obniżenie mocy, sprawności kotła i zwiększoną emisję gazów. Użytkownicy często zwiększają szybkość podawania paliwa, by zapobiec temu zjawisku, jednak prowadzi to do przesypywania się niespalonego paliwa poza palnik, co zwiększa koszty ogrzewania. Kotły z palnikiem retortowym przeznaczone są przede wszystkim do spalania węgla gatunku groszek, nazywanego często „eko-groszkiem”, który jako paliwo nieodnawialne nie posiada zerowego bilansu emisji gazów cieplarnianych i raczej nie powinno być nazywane „eko”. 
W palnikach retortowych można spalać pellet jednak dalej będzie to prowadziło do wyżej opisanych problemów. Wady palników retortowych spowodowały, że zaczęto poszukiwać nowych rozwiązań. Powstały palniki na pellet szufladowe, szufladowe z paleniskiem samoczyszczącym oraz obrotowe, które pozwalają skutecznie usuwać popiół i żużel z paleniska, a dzięki poprawieniu przepływu powietrza i możliwość regulacji posiadają optymalne parametry sprawności i emisji. 
Większość kotłów z palnikiem retortowym zwykle przeznaczona jest do spalania paliwa tylko w palniku i nie ma możliwości spalania innych paliw stałych np. drewna kawałkowego. Istnieje kilka kotłów typu „duo”, w których nad palnikiem retortowym umieszczone są ruszta, na których można spalać paliwa stałe np. drewno czy węgiel. Posiadają one jednak płytszą komorę spalania, orzez co pogarsza się spalanie paliw (odbywa się ono w sposób niecałkowity i nie jest możliwe uzyskanie takiej mocy jak na palniku retortowym zamontowanym w kotle), zwiększa się także emisja gazów i pyłów. 

Jakie są różnice w kotłach górnego i dolnego spalania?

W kotłach z górnym spalaniem, spalanie paliwa odbywa się od góry. Typowym przykładem takich kotłów są kotły przeznaczone do spalania miału. Minusem tego typu spalania jest brak usuwania popiołu powstałego po spalaniu wierzchniej warstwy paliwa. Popiół ten ogranicza dopływ tlenu do paliwa pogarszając proces spalania i powodując zwiększenie emisji tlenków i szkodliwych gazów. Kotły z górnym spalaniem charakteryzują się niską sprawnością.
Od czasu do czasu wymagane jest w kotłach górnego spalania tzw. przerusztowanie czyli poruszenie dolnym rusztem, aby węgiel z dolnych warstw przesunąć do góry, a popiół zrzucić przez paliwo do dołu. Brak wykonania tej czynności może niekiedy doprowadzić do wygaśnięcia paleniska kotła. Częste jest także powstawanie zjawiska niewielkich wybuchów w kotle, kiedy to wytworzone tlenki i węglowodory (które są gazami palnymi) ulegają gwałtownemu spaleniu podczas obsunięcia paliwa lub dostęp powietrza (np. przy otwarciu drzwiczek). 

W przypadku kotłów dolnego spalania paliwo pali się od dołu, a popiół spada do popielnika. Popiół jest usuwany z paleniska, co jest efektem pożądanym i polepsza spalanie.
Dolne spalanie charakteryzuje się jednak również kilkoma wadami. Paliwo nad żarem paleniska ulega odgazowaniu do gazów palnych. Gazy te unoszą się nad paliwem i początkowo nie ulegają spaleniu. W przypadku gdy nagromadzonych gazów jest odpowiednio dużo, może dochodzić do niewielkich wybuchów gazów w przypadku otwarcia drzwiczek zasypowych (podobnie jak w kotłach górnego spalania).
Nadmiar gazów może powodować pogorszenie spalania, ponieważ ilość dostarczanego tlenu może być zbyt mała, by spalić jednocześnie paliwo i nagromadzone gazy.
Gdy paliwo jest wilgotne, możliwe jest tworzenie się w kotle i kominie smolistego kondensatu powstałego z wymieszania gazów z parą wodną. Kondensat ten po odparowaniu pozostawia twardą, ciężką do usunięcia warstwę, która jest izolacją termiczną i zmniejsza sprawność odbioru ciepła. Tym samym powoduje zmniejszenie przepływu spalin czego wynikiem jest dymienie.

Czy kocioł na paliwo stałe może współpracować z kolektorami słonecznymi?

Kolektory słoneczne mogą być znakomitym uzupełnieniem instalacji z kotłem na paliwo stałe.

Dodaj komentarz